Pokŏż zdrzōdło na

===Etymologijŏ===

Ze {{erb|ps|*na}}, ze {{erb|pie|*h₂neh₃}}

===Wymŏwa===

AS: /na/

===Przimiano===
'''na''' {{przimiano}}

# Ôkryślŏ, iże coś je na gōrnyj powiychni, tykŏ z wiyrchu tego, co stoji po przimianie.
#* {{Marek}}
#: ''Uciyk precz z kasarni daleko aż do wielkigo lasu, tam se siŏd '''na''' pniu, spoczywoł i płakoł.''
#* {{ZBiegiem}}
#: ''Teju se tyż nalyj, tam mosz '''na''' stole umyto szolka.''
# Ôkryślŏ, iże coś je we jakimś krŏju, regiōnie. Porzōnd rozchodzi sie ô part czegoś srogszego.
#* {{Wachtyrz|2018}}
#: ''Dzisio '''na''' Ukrajinie używo sie banknōtōw ôd 1 do 500 UAH.''
#* {{Halotta}}
#: ''Jak to sie downi '''na''' Śląsku berało''
# Ôkryślŏ, iże coś je w czasie i miyjscu, kaj je jakeś wydarzynie.
#* {{Kocynder|1920}}
#: ''Byłach tez tu kiejś '''na''' weselu i dość my sie tam tez uciesyli i se pojedli, choć kołoc był ze śniadej mąki.''
#* {{Drach}}
#: ''Dzisiej po piyrszy rŏz niy podobŏ mu sie dekadynckŏ atmosfera '''na''' gościnie u Heinesa.''
# Ôkryślŏ, we jakim rychtōnku dzieje sie ruch abo czynność.
#* {{Placz}}
#: ''Wszendy nas wyguniajom, już nom ciasne Ślonsko / Pudźmyż '''na''' Ukrajiny abo wzdy za Gdońsko.''
#* {{ZBiegiem}}
#: ''Tam przeszło dwiesta lot tymu, przi drodze, kero przez Glywice '''na''' Wrocław z Żor wtedy kludziyła, zbojniki zakopali wszystki bogactwa, z kerych ograbiali ludzi.''
# Ôkryślŏ czas, mōmynt.
#* {{Gość|1945}}
#: ''bo potrzebuje jedne '''na''' niedziela, jedne '''na''' beztydzień, jedne '''na''' święta, jedne '''na''' rano, jedne '''na''' wieczór, jedne '''na''' dopołednia, jedne '''na''' popołedniu, jedne '''na''' noc, jedne '''na''' bezdzień, jedne do roboty, jedne do kościoła, a jedne jeszcze '''na''' potym''
# Ôkryślŏ miarã czegoś.
#* {{Gajdzica}}
#: ''W gorach było napadane śniega '''na''' 12 mior.''
#* {{Jelyń}}
#: ''A tam pod tym wōnglym to była tako '''na''' dwa palce piska gliny abo, jak to mōwiōm, jełu.''
# Ôkryślŏ cyl czynności.
#* {{Placz}}
#: ''Ani Turek '''na''' pomoc nie chce dobyć korda.''
# Ôkryślŏ farbã czegoś.
#* {{Duchy3}}
#: ''Chałpki drzewiane pod szyndziołami, fajnie malowane '''na''' modro, '''na''' zielono, wszystki gryfnie wyrobiane.''
# Ôkryślŏ ekstra warōnki jakijś czynności.
#* {{Wachtyrz|2018}}
#: ''z ciynżkościōm wie sie rady z efektami wielu lŏt rabunkowyj eksploatacyje, a potym '''na''' wartko i bez pōmyślunku zawiyranych zakładōw.''

'''składnia:'''

# na + Msc.
# na + Msc.
# na + Msc.
# na + B
# na + B
# na + B
# na + B
# na + przisłōwek
# na + przisłōwek

'''synōnimy:'''

<ol start="4">
<li>[[do]], [[ku]]</li>
</ol>

'''antōnimy:'''

# [[pod]]
# [[poza]]

'''frazeologijŏ:'''

[[kupować na borg]], [[kupować na pōmp]], [[dostać na dzieciōntko]], [[iść na noc]]

===Wykrziknik===
'''na''' {{wykrziknik}}

# Używane przi dŏwaniu czegoś kōmuś, nojczyńścij żeby ôsoba, co dostŏwŏ, dała pozōr na przekazowanõ rzecz.
#* {{Duchy4}}
#: '''''Na''', jydz - poczystowoł mie suszonym plasterkiym swojskigo wusztu Sosna – zaś mi posłali z chałpy.''
#* {{Gotyk}}
#: '''''Na''', mocie krupnioka. Swojsko robota.''
# Używane po pauzie abo do zaczyńciŏ nowego tymatu, pytaniŏ, historyje.
#* {{Głogōw}}
#: '''''Na''', jak czas, jedyn czas tukej bōł taki młyn wodny, a to tyn młyn mioł sie zapaś. '''Na''', to było w tym młynie, to ci ludzie mieli bardzo grzeszyć.''
#* {{Dialekte}}
#: ''No, ale ludziōm było jedno, bo tam nie wiedzieli, to zjedli co było. '''Na''', poty posiedzieli trochã a do kaczmy.''

'''synōnimy:'''

<ol start="2">
<li>[[no]], [[tōż]], [[tak]]</li>
</ol>

===Inksze jynzyki===
* angelski: (przimiano) 1. on, 2. in, 3. at, 4. to, 5. for, 7. for, (wykrziknik) 1. there (niyformalne), here (niyformalne), here you are, 2. so
* czeski: (przimiano) na, v, ve (wykrziknik) 1. prosím, na 2. tak
* francuski: (przimiano) sur, en (wykrziknik) 1. voilà, voici, tiens (niyformalne), tenez, je t'en prie (niyformalne), je vous en prie (Belgijŏ, formalne), s'il te plaît (Belgijŏ, formalne), s'il vous plaît (formalne) 2. alors
* hiszpański: (przimiano) sobre, en (wykrziknik) 1. aquí tienes (niyformalne), aquí tiene (formalne) 2. pues, entonces
* italijański: (przimiano) a, di, in, per, sopra, su, (wykrziknik) 1. prego, ecco, 2. allora
* niymiecki: (przimiano) auf, in, nach (wykrziknik) 1. bitte 2. also
* polski: (przimiano) na, w, we, do, ku, (wykrziknik) 1. proszę, masz (niyformalne) 2. więc, no (niyformalne)
* ruski: (przimiano) на, (wykrziknik) 1. пожа́луйста, прошу́, держи́ (formalne), держи́те (formalne), изво́ль, изво́льте, 2. так, ита́к
* słowacki: (przimiano) na, v, vo (wykrziknik) 1. na 2. tak
* ukrajiński: (przimiano) на, (wykrziknik) 1. будь ла́ска, прошу́, 2. отже

[[Kategoryjŏ: Alfabetyczny indeks haseł]]
[[Kategoryjŏ: Słownik minimum]]