Pokŏż zdrzōdło przez

===Etymologijŏ===

Ze {{erb|ps|*perz}}, ôd {{erb|ps|*per- + *-z}}, ze {{erb|pie|*per-}}.

===Wymŏwa===

{{as|pšes}}

===Przimiano===
'''przez''' {{przimiano}}

# Używane do ôkryślyniŏ czasu trwaniŏ czynności. 
#* {{Halotta}}
#: ''— Siednijcie se, Szendzielorzko, niech wom nogi trocha wypocznom, a jo '''przez''' ten czas kawy naparza.''
# Używane do ôkryślyniŏ przeszkody, co sie jōm przebywŏ w czasie czynności.
#* {{ÔCzowieku}}
#: ''Szli '''przez''' pola i lasy.''
# Używane do ôkryslyniŏ powodu.
#* {{Głogōwek}}
#: ''To '''przez''' to nieposuszyństwo musioł tak dugo ciyrpieć.''
# Używane do zaznaczyniŏ, iże czegoś je wiyncyj niż je padano.
#* {{Malinowski2}}
#: ''Kuchciku, powiedz nam nowinã, bo mie ta gościna '''przez''' piyńćset talarkōw kosztuje, a jak zeznōmy, iż ta nowina nie je wŏrt, dŏsz głowã.''
# Używane przi ôkryślaniu miyjsca styku dwōch ôbiektōw przi wartkim ruchu.
#* {{Świerk}}
#: ''dziewczę dzierżało jeszcze woła na porwozie i leciało za nim, i aż sie tu pies bráł do dziewuchy, takech potem skoczył i piznąłech go '''przez''' pysk, że sie hnet przekopyrtnął, potém wziął chwost między nogi i puścił sie w chrośty za masárzem.''
# We strōnie biernyj używane do ôznaczyniŏ wykōnawcy czynności.
#* {{Duchy}}
#: '' Żarna stoły u nos na górze przy dużym kominie i - sie wiy – były zablombowane '''przez''' byrgra.''

'''składnia:'''

przez + biernik

'''uwŏgi:'''

Na pōłnocy czynstsze ''[[bez]]''.

Znaczynie 6. to nowŏ kalka z polskigo. Barzij zalecane je ''[[ôd]]''. 

'''kolokacyje:'''

# przez noc, przez rok
# przez ôkno, przez dźwiyrze
{{lista|5|przez rzić, przez gymba}}

'''synōnimy:'''

# [[bez]]
# [[bez]]
# [[bez]], [[skuli]], [[skirz]], [[skyrs]] (cieszyńske)
# [[bez]]
# [[bez]], [[w]], [[po]]
# [[bez]], [[ôd]]

'''antōnimy:'''

{{lista|4|[[hned]], [[bezma]], [[bezmała]]}}

===Frazeologijŏ===

<div style="column-count:3;-moz-column-count:3;-webkit-column-count:3">
* [[ani tak, ani sak, ani przez przetak]]
* [[chtoś bydzie sie musioł przez ôkulory dziwać do kolybki]]
* [[być z kimś przez krziż]]
* [[dać kōmuś przez zymby]]
* [[dostać przez ucho]]
* [[dziwać sie przez palce]]
* [[fulać piōnte przez dziesiōnte]]
* [[jy, jakby przez płot ciepoł]]
* [[jedyn przez drugigo]]
* [[mōwić piōnte przez dziesiōnte]]
* [[pleś piōnte przez dziesiōnte]]
* [[pomōw sie z ôsłym przez telefōn]]
* [[przez cały czas]]
* [[przez czas]]
* [[przez kilka czasōw]]
* [[przez ôbyczŏj]]
* [[rznōńć kogoś przez rzić]]
* [[wylŏć łez przez kogoś]]
* [[żere, jakby przez płot ciepoł]]
</div>

===Inksze jynzyki===
* angelski: across, because, by, for, of, over, through, thru, with
* czeski: přes, skrz
* francuski: à travers
* hiszpański: a través de
* italijański: a, attraverso, da, per
* niymiecki: aus, durch, lang, von, über
* polski: przez
* ruski: в течение, из-за, через
* słowacki: cez
* ukrajiński: на, протягом, через

[[Kategoryjŏ: Alfabetyczny indeks haseł]]
[[Kategoryjŏ: Słownik minimum]]