Pokŏż zdrzōdło co

===Etymologijŏ===

Ze {{erb|ps|*čьto}}, ze {{erb|pie|*kʷid, *kʷis}}.

===Wymŏwa===

{{as|co}}

===Zamianek===
'''co''' {{zamianek}}

# Używany do stawianiŏ pytań ô rzecz, wydarzynie, ôkoliczności, etc.
#* {{Bak}}
#: '''''Co''' by tukej ô tym powiedzieć?''
#* {{Zareba}}
#: ''— Szczyńść boże! '''Co''' sie to dzisiej z wami stało?''
# Używany do akuratniyjszego ôpisaniŏ tego, ô czym sie gŏdŏ.
#* {{Strzałka}}
#: ''Był w Libōmi taki stow, '''co''' sie nazywoł „Postrzednik”.''
#* {{Marek}}
#: ''Ksiōnże posyłoł każdōm noc jednego wojŏka do kościoła wachować, ale cōż, kiedy każdy tyn wojŏk, '''co''' w kościele przez noc wachowoł, rano był umorzōny.''
# Używany we pytaniach czymu, skuli czego.
#* {{Gazeta}}
#: ''– '''Co''' wy take larmo sam robicie!''
# ''niyzalecane, patrz uwŏgi'' Używane do rozszyrzaniŏ ôpisu.
#* {{Wachtyrz|2018}}
#: ''Forsztelowoł żech sie w tamtym mōmyncie, '''co''' problymy sie przitrefiōm w mojim życiu, i '''co''' to bydzie mieć wpływ na moje życie.''

'''ôdmiana:'''

Ôdmiynne ino we znaczyniu 1.
    {{trzeczpoj
    |1stōł=co
    |2stoła=czego
    |3stołowi=czymu
    |4stōł=co
    |5stołym=czym
    |6stole=czym
    |7stole=co
    }}
'''uwŏgi:'''

We nowszych tekstach trefiŏ sie używanie ''[[co]]'' zamiast ''[[że]]'', ''[[iże]]''. Chociŏż we mŏwie niy robi to problymu do ôdbiorcy, to we piśmie niy ôddŏwŏ sie intōnacyje. Kludzi to do takigo problymu, iże ôsoba, co czytŏ, dostŏwŏ zdanie:

''Forsztelowoł żech sie w tamtym mōmyncie, '''co''' problymy <span style="color: grey;">sie przitrefiōm w mojim życiu</span>, i '''co''' to bydzie mieć <span style="color: grey;">wpływ na moje życie.</span>''

Po piyrszym ''co'' ôdbiorca dowiaduje sie dopiyro na trzecim słowie, iże '''co''' znaczy '''że'''. Po drugim ''co'' ôdbiorca dowiaduje sie dopiyro na piōntym słowie, iże '''co''' znaczy '''że'''. Dlŏ ôdbiorcy cołkŏ tajla zdaniŏ przed ''sie'' mogłaby być przeczytanŏ tak:

''Forsztelowoł żech sie w tamtym mōmyncie, '''co''' problymy <span style="color: grey;">prziniesōm mi w życiu</span>.<br/>

Bez to, iże potrzebnŏ je inkszŏ intōnacyjŏ, ôdbiorca musi wrŏcać do ''co'' abo do poczōntku zdaniŏ. Pojawiŏ sie tyż myśl, iże możno trefiōł sie feler we durkowaniu. Po przeczytaniu ze dobrōm intōnacyjōm i jak ôdbiorca je zicher, iże we tym miejscu niy było feleru, ôdbiorca czytŏ dalszõ czyńść zdaniŏ, i zaś ze intōnacyjōm na inksze znaczynie. Przed ''wpływ'' cołke zdanie mogłoby wyglōndać tak:

''Forsztelowoł żech sie w tamtym mōmyncie, '''że''' problymy sie przitrefiōm w mojim życiu, i '''co''' to bydzie mieć <span style="color: grey;">za wpływ na moje życie.</span>''

Dopiyro przi ''wpływ'' ôdbiorca dowiaduje sie, iże piyńć słōw wcześnij było użyte '''co''' we znaczyniu '''że'''. I zaś musi wrŏcać do przecinka. Używanie takich niyjasnych formōw kludzi do tego, iże kōmunikat je ciynższy we ôdbiorze, i szteruje cug czytaniŏ, bo ôdbiorca musi co pŏrã słōw sie cŏfać.

Beztōż lepij napisać:

''Forsztelowoł żech sie w tamtym mōmyncie, '''iże''' problymy sie przitrefiōm w mojim życiu, i '''że''' to bydzie mieć wpływ na moje życie.''

Dziynki tymu kōmunikat je jasny i autōr niy utrudniŏ jego ôdbioru ôsobōm, co go czytajōm.

'''synōnimy:'''

{{lista|2|[[kery]]|||||}}
{{lista|4|[[że]], [[iże]]|||||}}

===Przimiano===
'''co''' {{przimiano}}

# Używane do ôkryślyniŏ, jak czynsto coś sie dzieje.
#* {{Ustrońska|2013}}
#: '' A wczasne jabka były u ciotki, jyny że ta jabłóń miała jabka '''co''' drugi rok.''
#* {{Gość|1934}}
#: ''Pedziołbych, że bezmała '''co''' drugi człowiek w Polsce w takie rzecy wierzy''

'''składnia:'''

# co + M./B.

'''synōnimy:'''

# [[kożdy]]

===Wykrziknik===
'''co''' {{wykrziknik}}

# Używany do ôdpowiadaniŏ na wołanie, proszyniŏ ô powtōrzynie abo pokŏzaniŏ udziwiyniŏ.
#* {{Strzałka2}}
#: ''— Hanysku?</br>— Co?</br>— Nie śpisz?
#* {{Malinowski2}}
#: ''A ksiōndz prawiōł: '''Co? Co?''' Bŏjŏsz czyś gupi?''

===Frazeologijŏ===

[[co strasznego]], [[być wert co dziurawy kalosz]], [[co bydzie, to bydzie]], [[co chwilã]], [[co je we wercie]], [[co prawie]], [[co rŏz]], [[mieć co inszego w gowie]], [[mieć sie za co]], [[mieć kogoś za co]], [[ô bele co]]

===Inksze jynzyki===
* angelski: (zamiano) 1. what, 2. that, which, who, 3. what, 4. that, (przimiano) 1. every, each, (wykrziknik) 1. what
* czeski:  (zamiano) 1. co 2. který, 3. jaký, 4. že, (przimiano) 1. každý, (wykrziknik) 1. co
* francuski: (zamiano) 1. quoi, que, qu'est-ce que, qu'est-ce qui, quel, 2. lequel, laquelle, lesquels, lesquelles, 3. quel, quelle, 4. que, (przimiano) 1. chaque (wykrziknik) 1. quoi
* hiszpański: (zamiano) 1. qué, cuál, 2. cual, cuál, 3. qué, 4. que, (przimiano) 1. cada, (wykrziknik) 1. qué
* italijański: (zamiano) 1. che cosa, che, cosa, 2. il quale, la quale, i quali, le quali, che, 4. che, (przimiano) 1. ogni, (wykrziknik) 1. che
* niymiecki: (zamiano) 1. was, 2. welcher, welche, welches, welche, 3. was für, so, 4. dass, (przimiano) 1. jeder, jede, jedes, (wykrziknik) 1. was
* polski: (zamiano) 1. co, 2. co, który, 3. co, 4. że, (przimiano) 1. co, każdego, (wykrziknik) 1. co
* ruski: (zamiano) 1. что, 2. кото́рый, 3. како́й, кака́я, како́е, что за, 4. что, (przimiano) 1. ка́ждый (wykrziknik) 1. что
* słowacki: (zamiano) 1. čo 2. ktorý, 3. aký, 4. že, (przimiano) 1. každý, (wykrziknik) 1. čo
* ukrajiński: (zamiano) 1. що, 4. що, (przimiano) 1. ко́жний, (wykrziknik) 1. що

[[Kategoryjŏ: Alfabetyczny indeks haseł]]
[[Kategoryjŏ: Słownik minimum]]