tak

Etymologijŏ

Ze prasłowiańskigo *tako.

Wymŏwa

AS: /tak/, jak nastympne słowo zaczynŏ sie ôd spōłgłoski bezźwiyncznyj, bp.: /tak/ piyknie, /tak/ fajnie. /tag/, jak nastympne słowo zaczynŏ sie spōłgłoskōm źwiyncznōm abo samogłoskōm, bp.: /tag/ dobrze, /tag/ akuratnie.

Przisłōwek

tak przisłōwek

1. Używany do ôpisaniŏ spusobu.
   • 1984, Augustyn Halotta, Śląskie bery, bojki i opowiastki z dawnych lat

   Na te „wyszkubki", bo tak sie wtedy godało na zakończenie szkubanio

   • 1976, Brunon Strzałka, Bojki i Godki Śląskie

   Szarpali sie tak aże do jutrznie.

2. Używany do podkryślyniŏ cechy przisłōwka, co stoji pō nim.
   • 1909, Paweł Marek, Ô zaklyntyj ksiynżnyj

   Jyny sie mi ty pochwŏl, nad czym sie to tak ôkropnie starŏsz.

kolokacyje:

tak by tak, i tak

antōnimy:

1. ôpacznie, na ôpach

Wykrziknik

tak wykrziknik

1. Używany po pauzie abo do zaczyńciŏ nowego tymatu, pytaniŏ, historyje.
   • 1901, Lucjan Malinowski, Powieści ludu polskiego na Śląsku, cz. 2

   Tak wyszli aż do lasa. Jak przyszli do lasa, byli sztyry cesty. Tak tyn nejstarszy prawił

   • 1964, Feliks Pluta, Dialekt głogówecki

   A to tak mōwiyło, choby ôjciec tam mōwiōł przez telefōn. Tak sie tyn rechtōr pytoł – chto tam jes.

synōnimy:

1. tōż, na, no i

Partykuła

tak partykuła

1. Używanŏ do niyakuratnego ôkryślaniŏ miary, czasu, wielości.
   • 1901, Lucjan Malinowski, Powieści ludu polskiego na Śląsku, cz. 2

   Tak ô dwanŏstyj godzinie prziszło dwanŏście paniyn

   • 1967, Walenty Dobrzyński, Gwary powiatu niemodlińskiego

   przijadã do drugej wsi i widzã tak piyńćdziesiōnt metrōw możnŏ tak przedy mnōm wylecōm możnŏ dwadzieścia gyńsiōw

Frazeologijŏ

ani tak w niebie niy bydzie, ani tak, ani sak, ani przez przetak, bydźcie tacy dobrzi, bez tak, bez tego, że tak, być tak daleko, być tak stary jak ftoś, chodzić takŏ, do grobu i tak nic niy weznōńć, dość tak, jeźli by bōł tak dobry, sprać kogoś tak, że go matka niy poznŏ, tak dobrze niy ma

Inksze jynzyki

• angelski: (przisłōwek) 1. so, 2. so (wykrziknik) 1. so, well, (partykuła) 1. circa, around, about
• czeski: (przisłōwek) 1. tak, 2. tak (wykrziknik) 1. tak, (partykuła) 1. přibližně, asi, zhruba, cirka
• francuski: (przisłōwek) 1. ainsi, comme ça, 2. aussi (wykrziknik) 1. alors, du coup, (partykuła) 1. environ, vers
• hiszpański: (przisłōwek) 1. así, 2. tan (wykrziknik) 1. pues, entonces (partykuła) 1. cerca de, aproximadamente
• italijański: (przisłōwek) 1. così, 2. tanto, così (wykrziknik) 1. allora, (partykuła) 1. circa
• niymiecki: (przisłōwek) 1. so, 2. so (wykrziknik) 1. also, (partykuła) 1. ungefähr, etwa, um, circa, zirka
• polski: (przisłōwek) 1. tak, 2. tak (wykrziknik) 1. więc, zatem (partykuła) 1. tak, około, w przybliżeniu
• ruski: (przisłōwek) 1. так, 2. так (wykrziknik) 1. так, ита́к, (partykuła) 1. приблизи́тельно, приме́рно, о́коло
• słowacki: (przisłōwek) 1. tak, 2. tak
• ukrajiński: (przisłōwek) 1. так, 2. так (wykrziknik) 1. отже