iść
Wersyjo ze dnia 14:41, 2 mar 2019 autorstwa Grzegorz Kulik (dyskusyjŏ | wkłŏd)
Wykŏz treści
Etymologijŏ
Ze prasłowiańskigo *jьti, ze praindoeuropejskigo *h₁ey-.
Wymŏwa
AS: [iść]
Czasownik
iść czasownik niydokōnany
- Stawiać kroki, przenosić sie na kōńczynach, przi czym aby jedna mŏ dycki kōntakt ze zŏlym.
- 1957, Stanisław Ligoń, Bery i bojki śląskie
- Prawiechmy szli kole piekarza
- Udŏwać sie kajś we jakimś cylu.
- 2008, Alojzy Lysko, Duchy Wojny: W koszarach pod szczytami Alp
- - Ida do stryka po rukzak!
- Zbliżać sie.
- 1936, Gawędy Stacha Kropiciela, Gość Niedzielny
- No i zima idzie...
- 2018, Szczepōn Twardoch Drach, przekł. Grzegorz Kulik
- — France idōm! — krziczy muszketer Blania.
- Mieć rychtōnek.
- 1935, Feliks Steuer, Ostatńi gwojźdźaurz
- Dwie ôkna idōm na zygrodã, a jedno ôkno idzie na dwōr.
- Toczyć sie we jakiś spusōb.
- 1946, Gawędy Stacha Kropiciela, Gość Niedzielny
- Gładko mu szła ta godka.
- Przenosić sie, roznosić sie.
- 2018, Szczepōn Twardoch Drach, przekł. Grzegorz Kulik
- Wŏr z serca idzie do gowy
- bo dróty to nima waserlajtung co w każdej rułce idzie inkszo woda
- Ô instalacyji: znojdować sie.
- Zaś nad cestóm idóm dróty ze sztrómym
- Ô czynności: być możliwŏ.
- 2016, Rafał Szyma, Leanderka
- – Chopie, do ciebie sie niy idzie dozwōnić!
ôdmiana:
ôdmiana: iść | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
forma | liczba pojedynczŏ | liczba mnogŏ | |||||
1 ôs. | 2 ôs. | 3 ôs. | 1 ôs. | 2 ôs. | 3 ôs. | ||
bezôkolicznik | iść | ||||||
czas terŏźny | idã | idziesz | idzie | idymy | idziecie | idōm | |
czas przeszły | |||||||
m | szołch, szołech, szoł żech |
szołch, szołeś, szoł żeś |
szoł | szlimy, szlichmy |
szliście, szli żeście |
szli | |
ż | szłach, szła żech |
szłaś, szła żeś |
szła | szłymy, szłychmy |
szłyście, szły żeście |
szły | |
n | szłoch, szło żech | szłoś, szło żeś | szło | ||||
tryb rozkazu | idź | niych idzie | idźmy | idźcie | niych idōm | ||
czas prziszły | m | bydã szoł, bydã iść |
bydziesz szoł, bydziesz iść |
bydzie szoł, bydzie iść |
bydymy szli, bydymy iść |
bydziecie szli, bydziecie iść |
bydōm szli, bydōm iść |
ż | bydã szła, bydã iść |
bydziesz szła, bydziesz iść |
bydzie szła, bydzie iść |
bydymy szły, bydymy iść |
bydziecie szły, bydziecie iść |
bydōm szły, bydōm iść | |
n | bydã szło, bydã iść |
bydziesz szło, bydziesz iść |
bydzie szło, bydzie iść | ||||
czas zaprzeszły | m | bōłch szoł, bōłech szoł, bōł żech szoł |
bōłś szoł, bōłeś szoł, bōł żeś szoł |
bōł szoł | byli my szli, bylichmy szli |
byliście szli, byli żeście szli |
byli szli |
ż | byłach szła, była żech szła |
byłaś szła, była żeś szła |
była szła | były my szły, byłychmy szły |
byłyście szły, były żeście szły |
były szły | |
n | byłoch szło, było żech szło |
byłoś szło, było żeś szło |
było szło | ||||
tryb warunku | m | bych szoł | byś szoł | by szoł | by my szli, bychmy szli |
byście szli | by szli |
ż | bych szła | byś szła | by szła | by my szły, bychmy szły |
byście szły | by szły | |
n | bych szło | byś szło | by szło | ||||
udzielnik bierny | |||||||
m | – | – | |||||
ż | – | – | |||||
n | – | ||||||
udzielnik czynny | m | idōncy | |||||
ż | idōncŏ | idōnce | |||||
n | idōnce | ||||||
gerund | – |
składnia:
- iść + bezôkolicznik
synōnimy:
- przenosić sie
- roznosić sie
- przechodzić, przełazić, nieść sie, rozchodzić sie
- wisieć, leżeć, znojdować sie
Frazeologijŏ
- ani po ćmŏku z kimś niy iść
- do trzecij dziedziny iść soli pojczać
- drepty iść
- idōm klachy ô kimś
- idzie (liczba) rok
- idzie poznać podug czegoś
- idź do banie
- idź do diŏbła
- idź do diŏska
- idź do dupy krzōn kopać
- idź do Grōjca po mores
- idź do Pyrczyc
- idź do rzici
- idź kury macać
- idź raus
- idź spać
- idź z Bogym
- iść bez uszy
- iść cŏfkōm rziciōm
- iść do Amsterdamu muchy dojić
- iść do angrifu
- iść do błeszŏka
- iść do klŏsztoru
- iść do kupy
- iść do Łōżkowic na bal
- iść do Łōżkowic pod Pierzinowice
- iść do mody
- iść do nauki
- iść do piekła
- iść do pielesza
- iść do pierwszej kōmunije
- iść do roboty
- iść do suchaniŏ
- iść do tuku
- iść fazole ôcedzić
- iść furt ze służby
- iść gymba jako cierka
- iść jak kolasowy kōń
- iść jak po bymbnie
- iść jak po maśle
- iść jak po smole
- iść jak szewc na jarmak do Klinkowic
- iść jak ślimŏk
- iść jak woda
- iść jak z brōnami w lesie
- iść jak z kamiynia
- iść jak z kansa
- iść jak z kryki
- iść jak z pogrzebym
- iść jak ze smołōm
- iść jak ze sraczkōm
- iść jak zegarek
- iść jak żōłw
- iść jakby groł
- iść jakby pōmydlōł
- iść jakby sie miało funty u dupy
- iść jakby sie miało miech gōwiyn miyndzy nogami
- iść jakby sie miało w galŏtach nasrane
- iść jakby sie miliōn za kimś kuloł
- iść jakby sie ścierniōwki nażar
- iść jakby sie z kamiynia woda cisło
- iść jakby sie z mostu srało
- iść, kaj nogi pōniosōm
- iść kaj pŏn cysŏrz piechty chodzi
- iść kajś na paszport
- iść kōmuś do płaczu
- iść kōmuś licho jak z kryki
- iść ku lepszymu
- iść ku wojsku
- iść na baje
- iść na bankrot
- iść na basamalejki
- iść na biesiady
- iść na bok
- iść na budy
- iść na bymbyn
- iść na capart
- iść na chałupy
- iść na chyt
- iść na dwōr
- iść na dziady
- iść na fecht
- iść na gōn
- iść na hamster
- iść na klachy
- iść na kopaczki
- iść na kwater
- iść na muzykã
- iść na nerwy
- iść na nockã
- iść na ôfiarã
- iść na ôpak
- iść na ôperacyjõ
- iść na pańske
- iść na pasblind
- iść na patyki
- iść na plajty
- iść na pŏciyrze
- iść na pōńć
- iść na poradã
- iść na pożyczki
- iść na przeszpiegi
- iść na przimo
- iść na pynzyjõ
- iść na rab
- iść na radã
- iść na rapsiczkã
- iść na rewir
- iść na rziganie
- iść na samopas
- iść na sermater
- iść na skapkã
- iść na skrōty
- iść na smyki
- iść na strōnã
- iść na suchanie
- iść na sużbã
- iść na swōj chlyb
- iść na swrŏcanie
- iść na szłapcug
- iść na szrejk
- iść na szwynckã
- iść na ślepo do czegoś
- iść na termin
- iść na wajdã
- iść na wander
- iść na wieś
- iść na wyblyszczki
- iść na wycug
- iść na wyćwikã
- iść na wystrzygi
- iść na wywōd
- iść na wywōd z paniyństwa
- iść na wyżerkã
- iść na zadek
- iść na zaksy
- iść na zarobek
- iść na złodziejkã
- iść na zŏlyty
- iść na żeber
- iść nogã za nogōm
- iść ô brusku
- iść ô cosik
- iść ô coś
- iść ô wetã
- iść ô zŏkłŏdka
- iść ôd rynki
- iść po kolyńdzie
- iść po piesku
- iść po rozum do głowy
- iść po śmierguście
- iść po zadku
- iść po żebrze
- iść pod czepiec
- iść pod krykami
- iść pod pażã z kimś
- iść pod pisanōm
- iść podle wiatru
- iść sie podziwać na gwiŏzdy
- iść spać z kokotym
- iść spać z kurami
- iść sto piyńć, sto piyńć
- iść szłapcugym
- iść w kmotry
- iść w pierōny
- iść wypowiedzieć kōmornika
- iść z gołymi rynkami
- iść z kimś z kopca
- iść z krziwōm rynkōm
- iść z motykōm na ksiynżyc
- iść z nŏwiydzkōm
- iść z pieczkami
- iść z pielgrzimkōm
- iść z winszym
- iść za czuchym
- iść za kogoś
- iść za kupōm
- iść za potrzebōm
- iść ze swołōwkami
- kurzi, aż mu sadze idōm z nosa
- na dziwy iść
- niy iść z kimś ani na roraty
- psie dni idōm
Inksze jynzyki
- angelski: go, run, walk
- czeski: jít
- francuski: aller, marcher, venir
- hiszpański: ir
- italijański: andare
- niymiecki: gehen
- polski: iść
- ruski: идти
- słowacki: isť
- ukrajiński: йти, іти
Kategoryje:
- Słowa erbniynte z prasłowiańskigo
- Słowa erbniynte z praindoeuropejskigo
- czasowniki niydokōnane
- Hasła ze przikładami z ksiōnżki Bery i bojki śląskie
- Hasła ze przikładami z ksiōnżki Duchy Wojny: W koszarach pod szczytami Alp
- Hasła ze przikładami z Gościa Niedzielnego
- Hasła ze przikładami z powieści Drach
- Hasła ze przikładami z ksiōnżki Ostatńi gwojźdźaurz
- Hasła ze przikładami z Gazety Codziennyj
- Hasła ze przikładami ze zbioru Leanderka
- Słownik minimum