chcieć

Etymologijŏ

Ze prasłowiańskigo *xъtěti.

Wymŏwa

AS: [χʹćėć]

Czasownik

chcieć czasownik niydokōnany

1. czuć chyńć; pragnōńć
   • 2008, Alojzy Lysko, Duchy Wojny: W koszarach pod szczytami Alp

   Jo sie niy chca bić! Jo sie niy umia bić!

   • 1957, Stanisław Ligoń, Bery i bojki śląskie

   Nosił go po prowdzie na przodku, a nie, jak był powinien, na zadku, ale to już wina Ewy, kiero chciała, żeby tak było, czamu, to nie wiem, podobno tako wtedy była moda w raju.

   • 1976, Brunon Strzałka, Bojki i Godki Śląskie

   A terozki, ezi chcecie, to wōm opowiym o tej świyntej Barborce. Chcecie? − Ja, Wicyncie – chcymy!

ôdmiana:

ôdmiana: chcieć
forma		liczba pojedynczŏ			liczba mnogŏ
		1 ôs.	2 ôs.	3 ôs.	1 ôs.	2 ôs.	3 ôs.
bezôkolicznik		chcieć
czas terŏźny		chcã	chcesz	chce	chcymy	chcecie	chcōm
czas przeszły
	m	chciołch, chciołech, chcioł żech	chciołch, chciołeś, chcioł żeś	chcioł	chcielimy, chcielichmy	chcieliście, chcieli żeście	chcieli
	ż	chciałach, chciała żech	chciałaś, chciała żeś	chciała	chciałymy, chciałychmy	chciałyście, chciały żeście	chciały
	n	chciałoch, chciało żech	chciałoś, chciało żeś	chciało
tryb rozkazu			chciyj	niych chce	chciyjmy	chciyjcie	niych chcōm
czas prziszły	m	bydã chcioł, bydã chcieć	bydziesz chcioł, bydziesz chcieć	bydzie chcioł, bydzie chcieć	bydymy chcieli, bydymy chcieć	bydziecie chcieli, bydziecie chcieć	bydōm chcieli, bydōm chcieć
	ż	bydã chciała, bydã chcieć	bydziesz chciała, bydziesz chcieć	bydzie chciała, bydzie chcieć	bydymy chciały, bydymy chcieć	bydziecie chciały, bydziecie chcieć	bydōm chciały, bydōm chcieć
	n	bydã chciało, bydã chcieć	bydziesz chciało, bydziesz chcieć	bydzie chciało, bydzie chcieć
czas zaprzeszły	m	bōłch chcioł, bōłech chcioł, bōł żech chcioł	bōłś chcioł, bōłeś chcioł, bōł żeś chcioł	bōł chcioł	byli my chcieli, bylichmy chcieli	byliście chcieli, byli żeście chcieli	byli chcieli
	ż	byłach chciała, była żech chciała	byłaś chciała, była żeś chciała	była chciała	były my chciały, byłychmy chciały	byłyście chciały, były żeście chciały	były chciały
	n	byłoch chciało, było żech chciało	byłoś chciało, było żeś chciało	było chciało
tryb warunku	m	bych chcioł	byś chcioł	by chcioł	by my chcieli, bychmy chcieli	byście chcieli	by chcieli
	ż	bych chciała	byś chciała	by chciała	by my chciały, bychmy chciały	byście chciały	by chciały
	n	bych chciało	byś chciało	by chciało
udzielnik bierny
	m	chciany			chciani
	ż	chcianŏ			chciane
	n	chciane
udzielnik czynny	m	chcōncy
	ż	chcōncŏ			chcōnce
	n	chcōnce
gerund		chcynie

składnia:

• chcieć + bezôk.
• chcieć + D.
• chcieć + B.

synōnimy:

mieć chyńć, mieć ôchota, potrzebować, pragnōńć

antōnimy:

niy chcieć, niy mieć chyńci, niy mieć ôchoty, niy, potrzebować, niy pragnōńć

Frazeologijŏ

• chcieć gowōm mur przebić
• chcieć coś pedzieć, a nic niy dać
• chcieć łazić z kimś
• chcieć szybki z ôkna
• chcieć skōrki z gōwna
• chcieć kogoś za chopa
• niy chcieć być w czyjijś skōrze
• niy chcieć mieć pierdōł
• niy chcieć wierzić ôczōm

Inksze jynzyki

• angelski: (1.1) like, want
• czeski: (1.1) chtít
• francuski: (1.1) vouloir
• hiszpański: (1.1) querer
• italijański: (1.1) volere
• niymiecki: (1.1) wollen
• polski: (1.1) chcieć
• ruski: (1.1) хотеть
• słowacki: (1.1) chcieť
• ukrajiński: (1.1) хотіти