Aneks:Słownik - Zaranie Śląskie nr 2/1929

Ze SileSłownik
Wersyjo ze dnia 12:34, 22 gru 2020 autorstwa Grzegorz Kulik (dyskusyjŏ | wkłŏd) (Stworzōnŏ nowõ strōnã: "Słowa ze Jabłōnkowa zebrane we „Zaraniu Śląskim” nr 2/1929. Wszysko je podane we ôryginalnyj formie, tak we ślōnskij kolumnie, jak tyż we polskij. {|...")
(rōżn.) ← starszŏ wersyjŏ | Terŏźnŏ wersyjŏ (rōżn.) | Nastympnŏ wersyjŏ → (rōżn.)
Idź do: nawigacyjŏ, szukej

Słowa ze Jabłōnkowa zebrane we „Zaraniu Śląskim” nr 2/1929. Wszysko je podane we ôryginalnyj formie, tak we ślōnskij kolumnie, jak tyż we polskij.

ślōnski polski
bachoro, a ist. kiszka; bachora także kiszki, nadziewane ziemniakami, jako smaczna potrawa specjalnie wiosek górskich.
bachor-orza brzuch;
beje będzie
boszkać całować; boszkóm, boszkosz, boszko;
chlasnąć uderzyć; chlasnym, chlaśniesz, chlaśnie;
chfost ogon;
ciosk, u przyrząd do wygrzebywania węgla z pieca piekarskiego;
cochmy cośmy; ch jest resztką aorystu, który występuje w Istebnej; bardzo często n. p. byłach, szłach; plur. bylichmy, szlichmy, joch był i t. d.;
dali dalej; ej w wygłosie przechodzi w i, n. p. bliżi, pryndzi;
dodziubować docinać; tu dopytywać się;
hacka lub uodziywaczka chustka wełniana, służąca jako wierzchnie okrycie;
janieli anieli; j jest przydechem, jak w Jewka celem uniknięcia wstępnego zwarcia, które następuje przy wymowie a;
jyny tylko, wciąż, ciągle, od czesk. jenom;
kany lub kandy gdzie;
kiela ile;
kierysi któryś; grupa kt w dialekcie istebn. nie istnieje; przechodzi w gd, n. p. gdo, lub t wypada, n. p. w który - kiery, e na wzór czesk. ktery;
klepeta nogi; sing. klepeto, a;
krasny urodziwy, b. piękny;
majdawy lub majdok posługujący się lewą ręką;
miedzom miedzą; nosówka ą w Istebnem w wygłosie przechodzi w om, óm; podobnie ę przechodzi w ym, n. p. pudym, bedym; prawdopodobnie przyswojenia z narzecza słowackiego pod wpływem analogji do wiem, jem, dam, mam;
mamlasić głupstwa mówić, mówić bez sensu i związku, stąd mamlas niedojda;
nabajzdurać głupstw nagadać;
nimoc niemoc, choroba;
uogrzybaczka kłopot;
piyndziasześdziesiont 65; gdzie jednostki od 20—99 na pierwszem miejscu na wzór czeski pietaszesdesat;
plugastfo brzydactwo, robactwo, coš wstręt wzbudzającego;
Pómbóczek deminut. do Pan Bóg, gdzie następuje upodobnienie n do b oraz pochylenie a;
pozór dać uważać, pilnować od czeskiego pozor;
pram prawie, w sam raz, n. p. pram żeś tak prziszeł - przyszedłeś w sam raz;
przikludzać przyprowadzać; stsł. kljuditi, czeskie kliditi;
skludzać sprzątać, np. zbozi skludzić - zboże sprzątnąć;
smykać sie tułać się, włóczyć się; stąd smyk - włóczęga;
szandar, pl. szandarzi żandarm;
szikownie zgrabnie;
szikowny chłapiec zgrabny chłopiec;
terazyka teraz; podobnie dziszka - dzisiaj;
Uhry Węgry;
wiyrgać wierzgać; gdzie grupa tirt przechodzi w yr;
żiwobyci, gen. ziwobycio życie; rzeczowniki typu ije ulegają kontrakcji na i, np. wiesieli
zlachciec zelżyć;
lachki lekki; gdzie zwarta k zmienia się na szczelinową ch dla łatwiejszej wymowy;
zyndóm lub zyńdóm się zejdą się; zyndym sie, zyndziesz sie, zyndzie sie, zyndymy sie i t. d.;
ženich lub żynich oblubieniec, pan młody, natomiast panna młoda - młoducha,