czowiek

Ze SileSłownik
Wersyjo ze dnia 20:39, 5 mar 2019 autorstwa Grzegorz Kulik (dyskusyjŏ | wkłŏd)
(rōżn.) ← starszŏ wersyjŏ | Terŏźnŏ wersyjŏ (rōżn.) | Nastympnŏ wersyjŏ → (rōżn.)
Idź do: nawigacyjŏ, szukej

Inksze formy

człowiek

Etymologijŏ

Ze prasłowiańskigo *čьlověkъ, *čelověkъ, ze praindoeuropejskigo *(s)kʷel-. Z tego samego zdrzōdła praindoeuropejskigo pochodzi czelŏdź, czelŏdka.

Wymŏwa

AS: [čovʹi ̯ek]

Rzeczownik

czowiek rodzaj mynski ôsobowy

  1. istota z gatunku homo sapiens
    • 1935, Gawędy Stacha Kropiciela, Gość Niedzielny
    Czytołech o tym w roztomaitych uczonych książkach, i pan, panie Iks, mosz „recht”, iże bojka lo głupich jest, co biblia i księża prawią o stworzyniu człowieka z gliny.
    • 2013, Ajschylos, Prōmytojs Przibity, przekł. Zbigniew Kadłubek
    Bezma nowego chcioł stworzić czowieka.
  2. ftoś; ôsoba
    • 1901, Lucjan Malinowski, Powieści ludu polskiego na Śląsku, cz. 2
    tak powrōcili sie ku dōmu i dali znać pryncesie jak tyn czowiek wyglōndŏ
    • 1984, Augustyn Halotta, Śląskie bery, bojki i opowiastki z dawnych lat
    Po chwili na placu było już pełno ludzi i wszyjscy witali sie z niom po przyjocielsku.
    • 1909, Paweł Marek, Ô zaklyntyj ksiynżnyj
    Wszyjscy ludzie sie cieszyli.

ôdmiana:

ôdmiana: czowiek
przipadek liczba pojedynczŏ liczba mnogŏ
mianownik czowiek ludzie
dopołniŏcz czowieka ludzi
cylownik czowiekowi ludziōm
biernik czowieka ludzi
nŏrzyndnik czowiekym ludźmi
ludziami
pz.: ludźmi
ludziōma
miyjscownik czowieku ludziach
wołŏcz czowieku ludzie
uproszczōny zŏpis
przipadek liczba pojedynczŏ liczba mnogŏ
mianownik czowiek ludzie
dopołniŏcz czowieka ludzi
cylownik czowiekowi ludziōm
biernik czowieka ludzi
nŏrzyndnik czowiekym ludźmi
ludziami
pz.: ludźmi
ludziōma
miyjscownik czowieku ludziach
wołŏcz czowieku ludzie

uwŏgi:

Forma nŏrzyndnika ludziami używanŏ z numera z ludźmi ôd linije Rybnik-Bojszowy na połednie. Na pōłnoc ôd tyj granice używŏ sie ino ludźmi.

kolokacyje:

  1. ludzie złoci

synōnimy:

  1. homo sapiens, istota ludzkŏ
  2. ôsoba, perzōna, dusza, postać, człek

antōnimy:

  1. rzecz, przedmiot

Frazeologijŏ

Inksze jynzyki

  • angelski: human, man
  • czeski: člověk
  • francuski: homme, monde, person
  • hiszpański: hombre
  • italijański: uomo
  • niymiecki: Mann, Mensch
  • polski: człowiek
  • ruski: человек
  • słowacki: človek
  • ukrajiński: людина