gōra

Ze SileSłownik
Wersyjo ze dnia 17:18, 21 mŏj 2020 autorstwa Grzegorz Kulik (dyskusyjŏ | wkłŏd) (Frazeologijŏ)
(rōżn.) ← starszŏ wersyjŏ | Terŏźnŏ wersyjŏ (rōżn.) | Nastympnŏ wersyjŏ → (rōżn.)
Idź do: nawigacyjŏ, szukej

Etymologijŏ

Ze prasłowiańskigo *gora, ze praindoeuropejskigo *gʷerh₃-.

Wymŏwa

AS: [gȯra]

Rzeczownik

gōra rodzaj żyński

  1. (geografijŏ) sroge podniesiynie terynu
    • 1976, Brunon Strzałka, Bojki i Godki Śląskie
    Potym kajś blisko tak głucho zadudniało, jakby jako wielko gōra spadła na ziymiam, co sie kajś wysoko oberwała.
    • 2014, Mirosław Syniawa, Dante i inksi
    Strōmy wyrznōńć, coby sie gōry widzieć dały.
  2. fiśla
    • 1934, Feliks Steuer, Dialekt sulkowski
    Koczky chodzōm po kuchyni abo lŏcōm po gōrze. W kuchyni paskudzōm: idōm na mlyko, na miynso abo na kołŏcz. Na gōrze chytajōm myszy.
  3. moc czegoś
    • 2018, Szczepōn Twardoch Drach, przekł. Grzegorz Kulik
    Na talyrz nakłŏdŏ gōrã sztamfkartŏfli, wciepuje kōncek szpyrki ze skōrōm, co sie we żurze warzōł, i zalywŏ wszyjsko.
  4. wyższŏ tajla czegoś, takŏ, co je wyżyj
    • 1935, Feliks Steuer, Z naszej źymjy ślunskej
    Wicher żynie po hulici, / Proch i słōma do gōry idōm. / Bydzie padać.
  5. (bergmaństwo) wszyjsko, co niy nŏleży do podziymnyj tajle ôd gruby
    • 1930, Edward Jelyń, pamiyntnik
    A broł tyn szleper na jedyn wōzyk dwie pōłtōnki, a jak przijechoł pod szyb, to po jednym wydŏwoł, a ciōngŏrze na wale do gōry wyciōngli.
  6. (archajiczne) gruba
    • (potrzebny przikłŏd)

ôdmiana:

ôdmiana: gōra
przipadek liczba pojedynczŏ liczba mnogŏ
mianownik gōra gōry
dopołniŏcz gōry gōr
cylownik gōrze gōrōm
biernik gōrã gōr
nŏrzyndnik gōrōm gōrami
pz.: gōrōma
miyjscownik gōrze gōrach
wołŏcz gōro gōry
uproszczōny zŏpis
przipadek liczba pojedynczŏ liczba mnogŏ
mianownik gōra gōry
dopołniŏcz gōry gōr
cylownik gōrze gōrōm
biernik gōra gōr
nŏrzyndnik gōrōm gōrami
pz.: gōrōma
miyjscownik gōrze gōrach
wołŏcz gōro gōry

składnia:

  1. gōra + dopołniŏcz

synōnimy:

  1. ciesz. grapa, wiyrch, ciesz. hōra, kopiec, berg, ciesz. grōń
  2. fiszla, fiśla
  3. kupa, moc, mockã, kōns, połno, ôpol. kans
  4. wiyrch
  1. gruba, szachta, ciesz. hawiyrnia

antōnimy:

  1. dolina, nizina
  1. dół

Frazeologijŏ

Inksze jynzyki

  • angelski: hill, mountain, top, attic, mine
  • czeski: hora, půda, důl
  • francuski: haut, mont, montagne, grenier, mine
  • hiszpański: montaña, ático, mina
  • niymiecki: Berg, Dachgeschoss, Dachboden, Grube
  • polski: góra, kopalnia, strych
  • ruski: гора, черда́к, шахта