już

Ze SileSłownik
Wersyjo ze dnia 21:34, 23 lut 2019 autorstwa Grzegorz Kulik (dyskusyjŏ | wkłŏd) (Partykuła)
(rōżn.) ← starszŏ wersyjŏ | Terŏźnŏ wersyjŏ (rōżn.) | Nastympnŏ wersyjŏ → (rōżn.)
Idź do: nawigacyjŏ, szukej

Etymologijŏ

Ze prasłowiańskigo *(j)uže.

Wymŏwa

AS: /i ̯uš/

Partykuła

już partykuła

  1. Używanŏ do ôkryslyniŏ, iże dany sztand sie skōńczōł abo do ôkryślyniŏ, jak dugo trwŏ.
    • 1976, Brunon Strzałka, Bojki i Godki Śląskie
    Jo już tego nie pamiyntōm ale jak mōj nieboszczyk tatulek rzōńdzili, to w Libōmi pokazowały sie utoplce.
    Nikiere gazety, aji ty kościelne, już downo drukujóm taki roztomaite spóminki, jak to hańdowni bywało, a jinsze godki...
  2. Używanŏ do podkryślyniŏ, iże czegoś ôstało mało.
    Po skóńczymiu fachlowanio stykło już yno pozamiatać cały plac, posraniać wszystko i potym szło chwila poucztować.
  3. Używanŏ do podkryślyniŏ, iże mało brakowało, żeby coś sie stało.
    Już mioł mie mieć a sam naroz... ciach, łobalił sie i leżoł.
  4. Używanŏ do ôkryślyniŏ, iże ftoś doszoł do jakigoś sztandu.
    • 1984, Augustyn Halotta, Śląskie bery, bojki i opowiastki z dawnych lat
    moja mama zawsze chodzili na szkubanie piyrzo do inkszych somsiadów, kaj były już podrosłe dziołchy
  5. Używanŏ przi rozkazach do zaznaczyniŏ, iże dany sztand mŏ sie zmiynić jak nojwarcij.
    • 2014, Alojzy Lysko, Duchy Wojny: W udręce nadziei
    Pódź, już!

synōnimy:

  1. (cieszyńske), juże (archajiczne), uże (archajiczne)
  2. jeszcze, (cieszyńske), juże (archajiczne), uże (archajiczne)
  3. (cieszyńske), juże (archajiczne), uże (archajiczne)
  4. (cieszyńske), juże (archajiczne), uże (archajiczne)

antōnimy:

  1. jeszcze

Frazeologijŏ

Inksze jynzyki

  • angelski: already, anymore, more, no, not
  • czeski: juž
  • francuski: déjà, jamais, plus
  • hiszpański: ya
  • italijański: già
  • niymiecki: bereits, mehr, nicht, schon
  • polski: już
  • ruski: больше, уже
  • słowacki: už
  • ukrajiński: вже