--------------

Tyn utwōr je dostympny na licyncyji Creative Commons Podanie zdrzōdła-Niykōmercyjne-Zachowanie licyncyje 4.0 Miyndzynŏrodowŏ (CC BY-NC-SA 4.0).
Autōr: Charles Perrault
Przekłŏd: Grzegorz Kulik
Zdrzōdło: https://silling.org/
Silling to projekt kludzōny dlo publicznego dobra. Jego cyl to uproszczynie dostympu do norzyńdzi i dōbr kultury we ślōnskim jynzyku. Bez sparcio ôd używoczōw niy szło by go kludzić, tōż zastanōwcie sie nad dociepniyńciym sie:
https://patronite.pl/grzegorzkulik
https://paypal.me/GrzegorzKulik

--------------

Repōnczka

Braciŏ Grimm
przekłŏd Grzegorz Kulik

Byli rŏz chop i kobiyta, co dugo darymnie pragli mieć dziecko. W kōńcu kobiyta miała nadziejã, iże Bōg społni jeji pragniynie. Ci ludzie mieli we hinterhausie ôkynko, co bez nie było widać szumnõ zygrodã, połnõ nojpiykniyjszych kwiŏtkōw i ziōł. Ôn bōł ale ôtoczōny wysokim murym i żŏdyn niy śmioł dō niego wchodzić, bo nŏleżoł do czarownice, co miała wielkõ moc i boł sie jij cołki świat. Jedyn dziyń kobiyta stoła przi tym ôknie i dziwała sie w dōł do zygrody, kej ôbŏczyła betã ôbsadzōnõ przepiyknōm repōnczkōm, co wyglōndała tak świyżo i zielōno, iże zapragła jij i miała ôgrōmnõ szkrabkã jã zjeś. To pragniynie rosło kożdy dziyń, a skirz tego, że wiedziała, iże niy bydzie mogła jij dostać, ôna cołkym zmisterniała i wyglōndała blado i żałośnie. Tedy jeji ślubny sie zeszterowoł i spytoł:
— Co ci dolygŏ, kochanŏ żōno?
— Ach — prawiyła — jeźli niy dostanã do jedzyniŏ trochã repōnczki, co je we zygrodzie za naszym dōmym, to umrzã.
Chop, co ôn jij przoł, pōmyśloł: „Jak niy chcesz przizwolisz umrzić swojij żōnie, to prziniyś jij trochã repōnczki, niych cie to kosztuje, wiela mŏ.” We wieczornyj ćmie spiōn sie po murze do zygrody ôd czarownice, chyciōł gŏrść repōnczki i zaniōs żōnie. Ta niyzawodnie zrobiyła sie ś nij szałŏt i zjadła go ze wielkim apetitym. Tak barzo jij ale smakowoł, iże na nastympny dziyń pragła jij trzi razy barzij aniżeli przedtym. Żeby miała pokōj, jeji chop musioł jeszcze rŏz slyź do zygrody. We wieczornyj ćmie zeszoł tōż zaś na dōł, ale kej już sie spiōn po murze, to sie zlynknōł strasznie, bo ôbŏczōł czarownicã przed nim stŏć.
— Jak śmiysz — rzekła ze gniywnym wejzdrzyniym — schodzić do mojij zygrody i kraś mojã repōnczkã jak złodziyj? Bydziesz za to ciyrpioł!
— Ach — prawiōł — niych miyłosierdzie weźnie plac ôd sprawiedliwości, jŏ to ino z kōnieczności zrobiōł. Moja żōna ôbŏczyła waszõ repōnczkã z ôkna i poczuła takõ szkrabkã na niã, iże by umarła, keby niy dostała trochã do jedzyniŏ.
Wtynczŏs czarownicy gniyw ôsłŏb i rzekła dō niego:
— Jeźli je tak, jak gŏdŏsz, to przizwolã ci weznōńć ze sobōm tyla repōnczki, wiela zechcesz, ale pod jednym warōnkym: musisz mi dać dziecko, co je twoja żōna wydŏ na świat; ôno bydzie dobrze traktowane, a jŏ bydã sie nim ôpiekować jak matka.
Chop we swojim przerażyniu zgodziōł sie na wszysko, a kedy kobiyta urodziyła, to niyzawodnie ukŏzała sie czarownica, dała dziecku miano Repōnczka i wziōnła je ze sobōm.

Repōnczka wyrosła na nojpiykniyjsze dziecko pod słōńcym. Jak jij było dwanŏście lŏt, to czarownica zawarła jã we wieży, co stoła w lesie i niy miała ani słodōw, ani dźwiyrzi, ale cołkym na gōrze było małe ôkynko. Kedy czarownica chciała wlyź do postrzodka, to stŏwała pod nim i wołała:

„Repōnczko, Repōnczko,
zwieś wosy nad łōnczkōm”.

Repōnczka miała szumne duge wosy, delikatne jak przyndzōne złoto, a kej słyszała głos ôd czarownice, to rozpinała swōj warkocz, ôwijała go na klamce ôd ôkna, i potym wosy ôpadały dwadziścia miŏr w dōł, a czarownica sie pō nich spinała.

Po pŏru latach trefiyło sie, iże krōlōw syn rajtowoł bez las i przejyżdżoł kole wieże. Usłyszoł wtynczŏs śpiyw, co bōł taki szumny, iże stanōł w miyjscu i suchoł. To była Repōnczka, co we swojij samotności spyndzała czas na śpiywaniu swojim słodkim głosym. Krōlōw syn chcioł dō nij pōjś i szukoł dźwiyrzi ôd wieże, ale ich niy znŏd. Porajtowoł do dōm, ale śpiyw tak głymboko poruszōł ôd niego serce, iże dziynnie wychodziōł do lasa i suchoł go. Jedyn rŏz, kej tak stoł za strōmym, to ôbŏczōł, iże prziszła tam czarownica i usłyszoł jã wołać:

„Repōnczko, Repōnczko,
zwieś wosy nad łōnczkōm”.

Tedy Repōnczka spuściyła warkocze, a czarownica spiōnła sie dō nij. 
— Jeźli to je drabina, co sie pō nij wchodzi, to aby rŏz sprōbujã szczyńściŏ — pedzioł, a na nastympny dziyń, kej zaczło sie ćmić, ôn poszoł do wieże i zawołoł:

„Repōnczko, Repōnczko,
zwieś wosy nad łōnczkōm”.

Zarŏz wosy ôpadły, a krōlōw syn sie spiōn na wiyrch.

Na poczōntku Repōnczka moc sie przestraszyła, kej dō nij weszoł człowiek, co go jeji ôczy jeszcze nigdy niy widziały, ale krōlōw syn wziōn ś niōm ôzprawiać przijaźnie i pedzioł jij, że jego serce tak sie poruszyło, iże niy dŏwŏ mu pokōj i musioł jã ôbŏczyć. Tedy Repōnczka przestała sie bŏć, i kej spytoł jã, eli go weźnie za ślubnego, a ôna widziała, iże je mody i gryfny, to pōmyślała: „Bydzie mi przoł barzij aniżeli starŏ Pani Gothel”, zgodziyła sie i chyciyła go za rynkã. Prawiyła:
— Rada z tobōm pōdã, ale niy wiym, jak zejdymy. Jak bydziesz przichodzić, to przinoś ze sobōm dycki jedbŏwny garn, jŏ ś niego usztrykujã drabinã, a kej bydzie gotowŏ, to slyzã na dōł, a ty mie weźniesz na swojigo kōnia.
Ugŏdali sie, iże do tego czasu ôn bydzie przichodziōł dō nij kożdy wieczōr, bo starŏ kobiyta przichodziyła w dziyń. Czarownica niy dŏwała na to pozōr, aż jedyn rŏz Repōnczka rzekła dō nij:
— Powiedzōm mi, pani Gothel, jak to sie dzieje, że ôni sōm dlō mie ô moc ciynżyjsi do wciōngniyńciŏ aniżeli mody krōlōw syn, co za ôkamgniynie u mie bydzie.
— Ach! Ty niygodziwe dziecko — krzikła czarownica. — Co jŏ muszã ôd ciebie słyszeć! Myślałach, żech cie ôddzielyła ôd cołkigo świata, a jednakeś mie zdradziyła!
We swojim gniywie chyciyła piykne wosy ôd Repōnczki, ôwinyła je dwa razy naôbkoło lewyj rynki, prawōm chyciyła za nożyce, i ciach, ciach, były ôdetniynte, a piykne warkocze leżały na ziymi. A była tak niymiyłosiernŏ, iże wziōnła biydnõ Repōnczkã na puszczã, kaj ôna musiała żyć we wielkij nyndzy i misterności.

W tyn sōm dziyń ale, kej ôna wypyńdziła Repōnczkã, czarownica na wieczōr przimocowała ôdetniynte warkocze do klamki we ôknie, a kej prziszoł krōlōw syn i zawołoł:

„Repōnczko, Repōnczko,
zwieś wosy nad łōnczkōm”,

to ôna ściepła wosy. Krōlōw syn weszoł na wiyrch, ale niy trefiōł tam swojij umiyłowanyj Repōnczki, ino czarownicã, co patrzała na niego wrogim i złośliwym wzrokym.
— Aha! — krzikła ze drwinōm. — Chcioł byś weznōńć swojã umiyłowanõ, ale tyn piykny ptŏk już niy siedzi we gniŏździe, kot go wziōn i wydrŏpie ci ôczy. Repōnczka je do ciebie stracōnŏ, nigdy wiyncyj jij niy ôbŏczysz.
Krōlōw syn bōł ściykły ôd bōlu i w rozpaczy skoczōł z wieże. Wyszoł ze życiym, ale sztachle, co w nie wpŏd, ône mu ôczy wybiyły. Potym tułoł sie po lesie blank ślepy, niy jŏd nic ôkrōm korzyni i jagōd, i niy robiōł nic, ino lamyntowoł i płakoł nad stratōm umiyłowanyj kobiyty. Tak wandrowoł w nyndzy bez pŏrã lŏt, aż w kōńcu dotar na puszczã, kaj Repōnczka z bliźniyntami, co je urodziyła, synkym i dziouszkōm, żyła w misterności. Usłyszoł głos, co mu sie zdoł taki znajōmy, iże poszoł w jego kerōnku, a kej sie zbliżōł, to Repōnczka poznała go, chyciyła za kark i zapłakała. Dwie z jeji płaczek zwilżyły mu ôczy, a ône zaś sie stały snŏżne i mōg niymi widzieć jak dŏwnij. Zawiyd jã do swojigo krōlestwa, kaj bōł radośnie przijynty, i żyli potym dugo, szczyńśliwi i kōn­tyńci.