dać
Wykŏz treści
Etymologijŏ
Ze prasłowiańskigo *dati, ze prabałtosłowiańskigo *dṓˀtei, ze praindoeuropejskigo *dédeh₃ti
Wymŏwa
AS: [dać]
Czasownik
dać czasownik dokōnany
- Przekŏzać coś kōmuś abo czymuś.
- 1964, Feliks Pluta, Dialekt głogówecki
- Tak se myśloł - czekej, jŏ ci wyrobiã, bo ty mi jednak tego chleba dŏsz.
- Poprosić ô przekozanie czegoś.
- - Ty Hyjdla dała cie pozdrowić
- pozwolić
- 2016, Robert Burns, Remember Tam O'Shanter's Mare, przekł. Mirosław Syniawa
- „Narobisz larma, niy dŏsz spać?”
- zapłacić
- 1922, Kocynder
- Kupjyłach palma, było tam nie całe pięć kizików i trocha chojiny i dałach za to dwie marki.
ôdmiana:
ôdmiana: dać | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
forma | liczba pojedynczŏ | liczba mnogŏ | |||||
1 ôs. | 2 ôs. | 3 ôs. | 1 ôs. | 2 ôs. | 3 ôs. | ||
bezôkolicznik | dać | ||||||
czas prziszły | dōm | dŏsz | dŏ | dōmy | dŏcie | dadzōm | |
czas przeszły | |||||||
m | dołch, dołech, doł żech |
dołś, dołeś, doł żeś |
doł | dalimy, dalichmy |
daliście, dali żeście |
dali | |
ż | dałach, dała żech |
dałaś, dała żeś |
dała | dałymy, dałychmy |
dałyście, dały żeście |
dały | |
n | dałoch, dało żech | dałoś, dało żeś | dało | ||||
tryb rozkazu | dej | niych dŏ | dejmy | dejcie | niych dadzōm | ||
czas zaprzeszły | m | bōłch doł, bōłech doł, bōł żech doł |
bōłś doł, bōłeś doł, bōł żeś doł |
bōł doł | byli my dali, bylichmy dali |
byliście dali, byli żeście dali |
byli dali |
ż | byłach dała, była żech dała |
byłaś dała, była żeś dała |
była dała | były my dały, byłychmy dały |
byłyście dały, były żeście dały |
były dały | |
n | byłoch dało, było żech dało |
byłoś dało, było żeś dało |
było dało | ||||
tryb warunku | m | bych doł | byś doł | by doł | by my dali, bychmy dali |
byście dali | by dali |
ż | bych dała | byś dała | by dała | by my dały, bychmy dały |
byście dały | by dały | |
n | bych dało | byś dało | by dało | ||||
udzielnik bierny | |||||||
m | dany | dani | |||||
ż | danŏ | dane | |||||
n | dane | ||||||
gerund | danie |
składnia:
- dać + biernik, niy dać + dopołniŏcz
- dać + bezôkolicznik
- dać + bezôkolicznik
- dać + biernik
kolokacyje:
dać na lepsze, dać wyćwika, dać se pedzieć, dać do porzōndku, dać sie spodobać, dać na miano, dać kuska, dać znać, dać pozdrowić, dać pozōr, dać ciszyj
synōnimy:
antōnimy:
Frazeologijŏ
- chcieć coś pedzieć, a nic niy dać
- dać baczynie
- dać bez zymby
- dać Boga
- dać bogosławiyństwo
- dać co na zōmb
- dać coś do porzōndku
- dać coś na bymbyn
- dać coś na pamiōntkã
- dać coś w nojym kōmuś
- dać cyckać
- dać cycy
- dać do kupy
- dać dozōr
- dać dyba
- dać dyla
- dać dziubka
- dać fora
- dać gowa za
- dać gowy do grōmady
- dać gowy do kupy
- dać hasło
- dać hib
- dać hobla
- dać jednã
- dać kogoś do gerychtu
- dać kogoś do nauki
- dać kogoś do szkōł
- dać kogoś pozdrowić
- dać kogoś precz
- dać kolyndã
- dać kōmuś bamberskõ
- dać kōmuś baniã)
- dać kōmuś bez rzić
- dać kōmuś bobu
- dać kōmuś bōnckã
- dać kōmuś coś na maszket
- dać kōmuś dekle
- dać kōmuś do koryta
- dać kōmuś dziewuchã
- dać kōmuś fackã
- dać kōmuś faniurã
- dać kōmuś fochã
- dać kōmuś gazu
- dać kōmuś gōwno
- dać kōmuś grajcar w mieszku
- dać kōmuś kosza
- dać kōmuś lyjty
- dać kōmuś na lepszõ
- dać kōmuś na przidawek
- dać kōmuś przijś do słowa
- dać kōmuś psińco
- dać kōmuś psi psi
- dać kōmuś pucōwkã
- dać kōmuś sadła
- dać kōmuś sprawã
- dać kōmuś szkołã
- dać kōmuś szpilkã
- dać kōmuś świński transport
- dać kōmuś w dupã
- dać kōmuś wiatru
- dać kōmuś w pysk
- dać kōmuś w skōrã
- dać kōmuś za jaśle
- dać kōmuś za prawie
- dać kōmuś znać
- dać kōmuś zwolõ
- dać kōntra
- dać kusika
- dać litkup
- dać luftu
- dać łopatōm chlast do dupy
- dać mandat
- dać miynty
- dać na czepeczek
- dać na fant
- dać na kōł
- dać na krychã
- dać na miano
- dać na mszõ
- dać na ôgłoszki
- dać na pōmp
- dać na rzić
- dać na skōrã
- dać na sużbã
- dać na wiōnzanie
- dać na wyćwikã
- dać na zŏlycki
- dać na złōm
- dać nogi
- dać ôdpowiydź
- dać papiōry
- dać pary
- dać pierś
- dać piniōndze do stołu
- dać piniōndze na kupkã
- dać po gazie
- dać po gymbie
- dać pokōj
- dać po nosie
- dać popić
- dać po pysku
- dać pozdrowiynie
- dać pozōr
- dać przikłŏd
- dać przizwolynie
- dać radã
- dać rynkã kōmuś
- dać sie chycić na plewy
- dać sie do beku
- dać sie do bŏznōw
- dać sie do jedzyniŏ
- dać sie do nosa
- dać sie do roboty
- dać sie do ryła
- dać sie do rzeczy
- dać sie do skargi
- dać sie kōmuś przewieź
- dać sie na gospodarkã
- dać sie na kogoś
- dać sie namōwić
- dać sie na ôko
- dać sie na strzimanie
- dać sie na śliwkã
- dać sie na ucho
- dać sie ôgiōńć
- dać sie palce zastrugać
- dać sie pitwać
- dać sie pracã
- dać sie prosić
- dać sie spodobać
- dać sie we znaki
- dać sie w kożuchu wegnać do wody
- dać sie w picie
- dać sie wyćpać
- dać sie za bŏzna zrobić
- dać sie zależeć
- dać sie zaôrać
- dać sie zapisać wycug
- dać skŏzać
- dać słowo
- dać sprawie zasnōńć
- dać wiarã
- dać wiedzieć kōmuś
- dać wołać
- dać wycug
- dać wyćwikã
- dać wylizek
- dać wysztudować za kogoś
- dać za pōłdarmo
- dać za wygranõ
- dać znać do dōm
- dać z ôbyczaju
- dać zwolõ na coś
- dać życie kōmuś
- dać życie na niybezpieczyństwo
- niy dać ani fynika
- niy dać ani grosza
- niy dać ani skrza
- niy dać ani spod pazura
- niy dać ani spod siebie
- niy dać kōmuś krziwdy zrobić
- niy dać na siebie drew rōmbać
- niy dać po nosie gwizdać
- niy dać sie dwa razy pytać
- niy dać sie kōmuś
- niy dać sie na coś znależeć
- niy dać sie po gowie tańcować
- niy dać sie po nosie brzdōnkać
- niy dać sie potympić
- niy dać sie sprzedać
- niy dać sie szmyrać pod nosym
- niy dać sie trzecij dziurki do nosa wiertać
- niy dać sie w bōtach do wody wegnać
- niy dać sie w kaszã napluć
- niy dać sie w kożuchu do wody wegnać
- niy dać za coś ani halerza
- niy mōc sie dać rady
- niy umieć sie dać rady
- zgorszynie dać
- żywymu, mŏrtwymu niy dać pokōj
Inksze jynzyki
- angelski: allow, give, let, ask, request
- czeski: dát, poprosit
- francuski: donner, laisser, offrir, prier, demander
- hiszpański: dar, dejar, pedir, solicitar
- italijański: dare, chiedere, domandare
- niymiecki: geben, lassen, sich, unterkriegen, bitten
- polski: dać, poprosić
- ruski: дать, попросить
- słowacki: dať, poprosiť
- ukrajiński: дати, попроси́ти
Kategoryje:
- Słowa erbniynte z prasłowiańskigo
- Słowa erbniynte z prabałtosłowiańskigo
- Słowa erbniynte z praindoeuropejskigo
- czasowniki dokōnane
- Hasła ze przikładami ze zbioru Dialekt głogówecki
- Hasła ze przikładami z forum.gazeta.pl
- Hasła ze przikładami ze zbioru Remember Tam O'Shanter's Mare
- Hasła ze przikładami z Kocyndra
- Słownik minimum