wiedzieć

Etymologijŏ

Ze prasłowiańskigo *věděti, ze praindoeuropejskigo *wóyde

Wymŏwa

AS: [vʹi ̯ėʒ́ėć]

Czasownik

wiedzieć czasownik niydokōnany

1. Mieć świadōmość czegoś abo wiedzã ô czymś.
   • 1976, Brunon Strzałka, Bojki i Godki Śląskie

   To nasze juterko w Rypacie – nie wiym, ezi wiycie – jest takie długie i wōnskie.

   • 2014, Mirosław Syniawa, Dante i inksi

   Tak samo i ô wszyjskim inkszym wiymy mało.

   • Tygodnik Regionalny Nowiny

   A nojważniyjsze je to, że ślubne ôd tych babōw a chopōw nic ô tym niy wiedzōm!

ôdmiana:

ôdmiana: wiedzieć
forma		liczba pojedynczŏ			liczba mnogŏ
		1 ôs.	2 ôs.	3 ôs.	1 ôs.	2 ôs.	3 ôs.
bezôkolicznik		wiedzieć
czas terŏźny		wiym	wiysz	wiy	wiymy	wiycie	wiedzōm
czas przeszły
	m	wiedziołch, wiedziołech, wiedzioł żech	wiedziołch, wiedziołeś, wiedzioł żeś	wiedzioł	wiedzielimy, wiedzielichmy	wiedzieliście, wiedzieli żeście	wiedzieli
	ż	wiedziałach, wiedziała żech	wiedziałaś, wiedziała żeś	wiedziała	wiedziałymy, wiedziałychmy	wiedziałyście, wiedziały żeście	wiedziały
	n	wiedziałoch, wiedziało żech	wiedziałoś, wiedziało żeś	wiedziało
tryb rozkazu			wiydz	niych wiy	wiydzmy	wiydzcie	niych wiedzōm
czas prziszły	m	bydã wiedzioł, bydã wiedzieć	bydziesz wiedzioł, bydziesz wiedzieć	bydzie wiedzioł, bydzie wiedzieć	bydymy wiedzieli, bydymy wiedzieć	bydziecie wiedzieli, bydziecie wiedzieć	bydōm wiedzieli, bydōm wiedzieć
	ż	bydã wiedziała, bydã wiedzieć	bydziesz wiedziała, bydziesz wiedzieć	bydzie wiedziała, bydzie wiedzieć	bydymy wiedziały, bydymy wiedzieć	bydziecie wiedziały, bydziecie wiedzieć	bydōm wiedziały, bydōm wiedzieć
	n	bydã wiedziało, bydã wiedzieć	bydziesz wiedziało, bydziesz wiedzieć	bydzie wiedziało, bydzie wiedzieć
czas zaprzeszły	m	bōłch wiedzioł, bōłech wiedzioł, bōł żech wiedzioł	bōłś wiedzioł, bōłeś wiedzioł, bōł żeś wiedzioł	bōł wiedzioł	byli my wiedzieli, bylichmy wiedzieli	byliście wiedzieli, byli żeście wiedzieli	byli wiedzieli
	ż	byłach wiedziała, była żech wiedziała	byłaś wiedziała, była żeś wiedziała	była wiedziała	były my wiedziały, byłychmy wiedziały	byłyście wiedziały, były żeście wiedziały	były wiedziały
	n	byłoch wiedziało, było żech wiedziało	byłoś wiedziało, było żeś wiedziało	było wiedziało
tryb warunku	m	bych wiedzioł	byś wiedzioł	by wiedzioł	by my wiedzieli, bychmy wiedzieli	byście wiedzieli	by wiedzieli
	ż	bych wiedziała	byś wiedziała	by wiedziała	by my wiedziały, bychmy wiedziały	byście wiedziały	by wiedziały
	n	bych wiedziało	byś wiedziało	by wiedziało
udzielnik czynny	m	wiedzōncy
	ż	wiedzōncŏ			wiedzōnce
	n	wiedzōnce

składnia:

1. wiedzieć + ô + Msc.

kolokacyje:

wiedzieć sie rady, pierōn wiy

synōnimy:

być isty, być zicher, umieć, poradzić

antōnimy:

niy mieć anōngu, niy mieć pojyńciŏ

Frazeologijŏ

• dać wiedzieć kōmuś
• możesz wiedzieć
• niy wiedzieć ô sobie
• niy wiedzieć sie rady
• wiedzieć coś po sobie
• wiedzieć psińco
• wiedzieć, co w piekle warzōm
• wiedzieć, kierŏ godzina
• wiedzieć, kiery bije
• wiedzieć, skōnd wiater wieje
• wiedzieć, że kansi zwōniyło

Inksze jynzyki

• angelski: (1.1) know
• czeski: (1.1) vědět
• francuski: (1.1) savoir
• hiszpański: (1.1) saber
• italijański: (1.1) sapere
• niymiecki: (1.1) wissen
• polski: (1.1) wiedzieć
• ruski: (1.1) ведать, знать
• słowacki: (1.1) vedieť
• ukrajiński: (1.1) знати