do: Porōwnanie wersyji

Ze SileSłownik
Idź do: nawigacyjŏ, szukej
 
Linijŏ 9: Linijŏ 9:
 
===Wymŏwa===
 
===Wymŏwa===
  
−
AS: /do/, dycki przed zamianiami ''mie'', ''niego'', ''nij'', ''nŏs'', ''nich'' umiyniŏ sie w ''dō'' /dȯ/ i akcyntuje sie je wtynczŏs jak jedne słowo: ''d'''ō''' mie'' (niy: <s>''d'''ō''' mi'''e'''''</s>). Czynsto przechōd ku /dȯ/ trefiŏ sie przed inkszymi słowami, co sie zaczynajōm ôd spōłgłosek nosowych ''m'', ''n'', ''ń'', ale to niyma prawidło.
+
{{as|do}}, dycki przed zamianiami ''mie'', ''niego'', ''nij'', ''nŏs'', ''nich'' umiyniŏ sie w ''dō'' [dȯ] i akcyntuje sie je wtynczŏs jak jedne słowo: ''d'''ō''' mie'' (niy: <s>''d'''ō''' mi'''e'''''</s>). Czynsto przechōd ku [dȯ] trefiŏ sie przed inkszymi słowami, co sie zaczynajōm ôd spōłgłosek nosowych ''m'', ''n'', ''ń'', ale to niyma prawidło.
  
−
===Przimiano===
+
===Przimianek===
−
'''do''' {{przimiano}}
+
'''do''' {{przimianek}}
  
−
# Używane do ôkryślaniŏ pōnktu kōncowego we przestrzyni.
+
# Używany do ôkryślaniŏ pōnktu kōncowego we przestrzyni.
 
#* {{Gość|1952}}
 
#* {{Gość|1952}}
 
#: ''Jakech jeszcze był za łebka i chodziłech z tabulkom '''do''' szkoły, toch wtedy co roku na Gody mioł jedna starość, jedna wielko boleść.''
 
#: ''Jakech jeszcze był za łebka i chodziłech z tabulkom '''do''' szkoły, toch wtedy co roku na Gody mioł jedna starość, jedna wielko boleść.''
 
#* {{Bak}}
 
#* {{Bak}}
 
#: ''Ale w piytnŏstym roku mie zaś zawołali '''do''' Bytōmia.''
 
#: ''Ale w piytnŏstym roku mie zaś zawołali '''do''' Bytōmia.''
−
# Używane do ôkryślyniŏ maksymalnyj werty.
+
# Używany do ôkryślyniŏ maksymalnyj werty.
 
#* {{GodnioPieśń}}
 
#* {{GodnioPieśń}}
 
#: ''byli nazŏd podwiela byście porachowali '''do''' dwanŏstu, a dychali choby wyścigowe kōnie.''
 
#: ''byli nazŏd podwiela byście porachowali '''do''' dwanŏstu, a dychali choby wyścigowe kōnie.''
−
# Używane do ôkryślyniŏ pōnktu we czasie.
+
# Używany do ôkryślyniŏ pōnktu we czasie.
 
#* {{Wachtyrz|2018}}
 
#* {{Wachtyrz|2018}}
 
#: ''Kōmisyjŏ do ôchrōny modych fōngowała bez trzi lata, ôd 2014 roku aże '''do''' grudnia 2017, kiej skōńczōł sie jeji mandat.''
 
#: ''Kōmisyjŏ do ôchrōny modych fōngowała bez trzi lata, ôd 2014 roku aże '''do''' grudnia 2017, kiej skōńczōł sie jeji mandat.''
−
# Używane do ôkryślyniŏ cylu.
+
# Używany do ôkryślyniŏ cylu.
 
#* {{Wachtyrz|2018}}
 
#* {{Wachtyrz|2018}}
 
#: ''Kōmisyjŏ '''do''' ôchrōny modych fōngowała bez trzi lata, ôd 2014 roku aże do grudnia 2017, kiej skōńczōł sie jeji mandat.''
 
#: ''Kōmisyjŏ '''do''' ôchrōny modych fōngowała bez trzi lata, ôd 2014 roku aże do grudnia 2017, kiej skōńczōł sie jeji mandat.''
−
# Używane do ôkryślyniŏ, iże coś je przeznaczōne dlŏ kogoś.
+
# Używany do ôkryślyniŏ, iże coś je przeznaczōne dlŏ kogoś.
 
#* {{BydzieLepij}}
 
#* {{BydzieLepij}}
 
#: ''Aha, mōm '''do''' ciebie jeszcze przepowiednia.''
 
#: ''Aha, mōm '''do''' ciebie jeszcze przepowiednia.''
−
# Używane do ôkryślyniŏ adresata uczuć.
+
# Używany do ôkryślyniŏ adresata uczuć.
 
#* {{Leanderka}}
 
#* {{Leanderka}}
 
#: ''– Ty chyba niy widzisz, jaki '''dō''' mie ważny je tyn kocik.''
 
#: ''– Ty chyba niy widzisz, jaki '''dō''' mie ważny je tyn kocik.''
Linijŏ 37: Linijŏ 37:
 
'''składnia:'''
 
'''składnia:'''
  
−
# do + D.
+
# do + dopołniŏcz
  
 
'''kolokacyje:'''
 
'''kolokacyje:'''

Teroźnŏ wersyjŏ na dziyń 17:48, 8 mar 2019

Inksze formy

dō

Etymologijŏ

Ze prasłowiańskigo *do, ze praindoeuropejskigo *de, *do.

Wymŏwa

AS: [do], dycki przed zamianiami mie, niego, nij, nŏs, nich umiyniŏ sie w dō [dȯ] i akcyntuje sie je wtynczŏs jak jedne słowo: dō mie (niy: dō mie). Czynsto przechōd ku [dȯ] trefiŏ sie przed inkszymi słowami, co sie zaczynajōm ôd spōłgłosek nosowych m, n, ń, ale to niyma prawidło.

Przimianek

do przimianek

  1. Używany do ôkryślaniŏ pōnktu kōncowego we przestrzyni.
    • 1952, Gawędy Stacha Kropiciela, Gość Niedzielny
    Jakech jeszcze był za łebka i chodziłech z tabulkom do szkoły, toch wtedy co roku na Gody mioł jedna starość, jedna wielko boleść.
    • 1939, Stanisław Bąk, Teksty gwarowe z polskiego Śląska
    Ale w piytnŏstym roku mie zaś zawołali do Bytōmia.
  2. Używany do ôkryślyniŏ maksymalnyj werty.
    • 2017, Charles Dickens, Godniŏ Pieśń, przekł. Grzegorz Kulik
    byli nazŏd podwiela byście porachowali do dwanŏstu, a dychali choby wyścigowe kōnie.
  3. Używany do ôkryślyniŏ pōnktu we czasie.
    Kōmisyjŏ do ôchrōny modych fōngowała bez trzi lata, ôd 2014 roku aże do grudnia 2017, kiej skōńczōł sie jeji mandat.
  4. Używany do ôkryślyniŏ cylu.
    Kōmisyjŏ do ôchrōny modych fōngowała bez trzi lata, ôd 2014 roku aże do grudnia 2017, kiej skōńczōł sie jeji mandat.
  5. Używany do ôkryślyniŏ, iże coś je przeznaczōne dlŏ kogoś.
    • 2016, Bydzie lepij. Jednoaktówki po śląsku
    Aha, mōm do ciebie jeszcze przepowiednia.
  6. Używany do ôkryślyniŏ adresata uczuć.
    • 2016, Rafał Szyma, Leanderka
    – Ty chyba niy widzisz, jaki dō mie ważny je tyn kocik.

składnia:

  1. do + dopołniŏcz

kolokacyje:

  1. do dōm
  1. pasta do zymbōw, do luftu, do rzici, do imyntu, do mola

synōnimy:

  1. ku, w, we
  1. dlŏ, lŏ
  2. dlŏ, lŏ

antōnimy:

  1. z, ze, ôd
  2. ôd
  3. ôd

frazeologijŏ:

patrzeć do grobu, zaglōndać do flaszki, zaglōndać do kieliszka,

Inksze jynzyki

  • angelski: 1. to, in, 2. up to, 3. till, 4. for, 5. for, 6. to
  • czeski: k, ke, ku, do, pro
  • francuski: ut, à, pour
  • hiszpański: a, hacia, para
  • italijański: a, circa, da, do, fino, in, per, quasi
  • niymiecki: bis, do, in, nach, zu, für
  • polski: do, dla
  • ruski: в, для, до, к, на, по, для
  • słowacki: do, k , ku, pre
  • ukrajiński: до, для
Zdrzōdło "https://silling.org/slownik/index.php?title=do&oldid=707"