niy: Porōwnanie wersyji

Ze SileSłownik
Idź do: nawigacyjŏ, szukej
(Stworzōnŏ nowõ strōnã: "===Inksze formy=== nie, ni, niy- ===Etymologijŏ=== Ze {{erb|ps|*ne}}, ze {{erb|pie|*ne}}. ===Wymŏwa=== AS: /ńė/, na połedniu czyńścij /ńi/ i...")
 
Linijŏ 14: Linijŏ 14:
 
'''niy''' {{partykuła}}
 
'''niy''' {{partykuła}}
  
−
# Używanŏ do pokŏzaniŏ niyzgody abo zaprzeczyniŏ.
+
# używanŏ do pokŏzaniŏ niyzgody abo zaprzeczyniŏ.
 
#* {{Halotta}}
 
#* {{Halotta}}
 
#: ''— '''Niy!''' — łodpedzioł panoczek i zatkał ręką gęba kowala, bo ten ze zdziwienio chcioł kichnąć.''
 
#: ''— '''Niy!''' — łodpedzioł panoczek i zatkał ręką gęba kowala, bo ten ze zdziwienio chcioł kichnąć.''
−
# Używanŏ do ôdwrōcyniŏ znaczyniŏ skłŏdnika zdaniŏ, co stoji pō nij.
+
# używanŏ do ôdwrōcyniŏ znaczyniŏ skłŏdnika zdaniŏ, co stoji pō nij.
 
#* {{Duchy2}}
 
#* {{Duchy2}}
 
#: ''Co nos ta czeko? Tego '''niy''' wiymy.''
 
#: ''Co nos ta czeko? Tego '''niy''' wiymy.''
−
# Używanŏ do skazŏwaniŏ, iże czasownik pō nij tykŏ sie wielu sztandōw abo czynności.
+
# używanŏ do skazŏwaniŏ, iże czasownik pō nij tykŏ sie wielu sztandōw abo czynności.
 
#* {{Duchy}}
 
#* {{Duchy}}
 
#: ''Idzie wiosna. Kaj sie '''niy''' obejrzysz, wszyndy jom widzisz.''
 
#: ''Idzie wiosna. Kaj sie '''niy''' obejrzysz, wszyndy jom widzisz.''
−
# Używanŏ do negowaniŏ tego, co przed chwilōm było pedziano.  
+
# używanŏ do negowaniŏ tego, co przed chwilōm było pedziano.  
 
#* {{Kocynder|1920}}
 
#* {{Kocynder|1920}}
 
#: ''Tycititam napisała mi roz i już '''niy''' pisze.''
 
#: ''Tycititam napisała mi roz i już '''niy''' pisze.''
−
# Używanŏ do wykluczyniŏ ze zdaniŏ tego, czego sie tykŏ.
+
# używanŏ do wykluczyniŏ ze zdaniŏ tego, czego sie tykŏ.
 
#* {{Malinowski2}}
 
#* {{Malinowski2}}
 
#: ''w tym go panna uzdrzała – '''nie''' dźwiyrzmi – ôd miłości ôknym ku niymu skoczyła''
 
#: ''w tym go panna uzdrzała – '''nie''' dźwiyrzmi – ôd miłości ôknym ku niymu skoczyła''
Linijŏ 45: Linijŏ 45:
 
* słowacki: nie
 
* słowacki: nie
 
* ukrajiński: не, ні
 
* ukrajiński: не, ні
 +
 +
===Partykuła===
 +
'''niy''' {{partykuła}}
 +
# na kōńcu zdaniŏ ôznajmiŏ ôczekowanie na zgodã abo ôdpowiydź
 +
#* {{Dialekte}}
 +
#: ''- Nō, już skōjncōno, '''niy'''? Ja, terŏ bydã czytoł.''
 +
 +
'''synōnimy:'''
 +
 +
# [[abo]], [[ja]], [[pra]], [[prŏwda]]
  
 
[[Kategoryjŏ: Alfabetyczny indeks haseł]]
 
[[Kategoryjŏ: Alfabetyczny indeks haseł]]
 
[[Kategoryjŏ: Słownik minimum]]
 
[[Kategoryjŏ: Słownik minimum]]

Wersyjŏ ze dnia 12:40, 12 wrz 2019

Inksze formy

nie, ni, niy-

Etymologijŏ

Ze prasłowiańskigo *ne, ze praindoeuropejskigo *ne.

Wymŏwa

AS: /ńė/, na połedniu czyńścij /ńi/ i zapisowane ni. U niykerych ôsōb przed słowami, co zaczynajōm sie ôd m, tyż realizowane jak /ńi/, stōnd czynsty zŏpis ni ma, ni mogã.

Partykuła

niy partykuła

  1. używanŏ do pokŏzaniŏ niyzgody abo zaprzeczyniŏ.
    • 1984, Augustyn Halotta, Śląskie bery, bojki i opowiastki z dawnych lat
    — Niy! — łodpedzioł panoczek i zatkał ręką gęba kowala, bo ten ze zdziwienio chcioł kichnąć.
  2. używanŏ do ôdwrōcyniŏ znaczyniŏ skłŏdnika zdaniŏ, co stoji pō nij.
    • 2009, Alojzy Lysko, Duchy Wojny: W bunkrach wału atlantyckiego
    Co nos ta czeko? Tego niy wiymy.
  3. używanŏ do skazŏwaniŏ, iże czasownik pō nij tykŏ sie wielu sztandōw abo czynności.
    • 2008, Alojzy Lysko, Duchy Wojny: W koszarach pod szczytami Alp
    Idzie wiosna. Kaj sie niy obejrzysz, wszyndy jom widzisz.
  4. używanŏ do negowaniŏ tego, co przed chwilōm było pedziano.
    • 1920, Kocynder
    Tycititam napisała mi roz i już niy pisze.
  5. używanŏ do wykluczyniŏ ze zdaniŏ tego, czego sie tykŏ.
    • 1901, Lucjan Malinowski, Powieści ludu polskiego na Śląsku, cz. 2
    w tym go panna uzdrzała – nie dźwiyrzmi – ôd miłości ôknym ku niymu skoczyła

antōnimy:

  1. ja, toć

Inksze jynzyki

  • angelski: no, not
  • czeski: ne
  • francuski: ne, non, pas
  • hiszpański: no
  • italijański: no
  • niymiecki: nein, nicht
  • polski: nie
  • ruski: не, нет
  • słowacki: nie
  • ukrajiński: не, ні

Partykuła

niy partykuła

  1. na kōńcu zdaniŏ ôznajmiŏ ôczekowanie na zgodã abo ôdpowiydź
    • 1937, Reinhold Olesch, Die Slavischen Dialekte Oberschlesiens
    - Nō, już skōjncōno, niy? Ja, terŏ bydã czytoł.

synōnimy:

  1. abo, ja, pra, prŏwda
Zdrzōdło "https://silling.org/slownik/index.php?title=niy&oldid=1159"