niy

Inksze formy

nie, ni, niy-

Etymologijŏ

Ze prasłowiańskigo *ne, ze praindoeuropejskigo *ne.

Wymŏwa

AS: /ńė/, na połedniu czyńścij /ńi/ i zapisowane ni. U niykerych ôsōb przed słowami, co zaczynajōm sie ôd m, tyż realizowane jak /ńi/, stōnd czynsty zŏpis ni ma, ni mogã.

Partykuła

niy partykuła

1. używanŏ do pokŏzaniŏ niyzgody abo zaprzeczyniŏ.
   • 1984, Augustyn Halotta, Śląskie bery, bojki i opowiastki z dawnych lat

   — Niy! — łodpedzioł panoczek i zatkał ręką gęba kowala, bo ten ze zdziwienio chcioł kichnąć.

2. używanŏ do ôdwrōcyniŏ znaczyniŏ skłŏdnika zdaniŏ, co stoji pō nij.
   • 2009, Alojzy Lysko, Duchy Wojny: W bunkrach wału atlantyckiego

   Co nos ta czeko? Tego niy wiymy.

3. używanŏ do skazowaniŏ, iże czasownik pō nij tykŏ sie wielu sztandōw abo czynności.
   • 2008, Alojzy Lysko, Duchy Wojny: W koszarach pod szczytami Alp

   Idzie wiosna. Kaj sie niy obejrzysz, wszyndy jom widzisz.

4. używanŏ do negowaniŏ tego, co przed chwilōm było pedziano.
   • 1920, Kocynder

   Tycititam napisała mi roz i już niy pisze.

5. używanŏ do wykluczyniŏ ze zdaniŏ tego, czego sie tykŏ.
   • 1901, Lucjan Malinowski, Powieści ludu polskiego na Śląsku, cz. 2

   w tym go panna uzdrzała – nie dźwiyrzmi – ôd miłości ôknym ku niymu skoczyła

antōnimy:

1. ja, toć

Inksze jynzyki

• angelski: no, not
• czeski: ne
• francuski: ne, non, pas
• hiszpański: no
• italijański: no
• niymiecki: nein, nicht
• polski: nie
• ruski: не, нет
• słowacki: nie
• ukrajiński: не, ні

Partykuła

niy partykuła

1. na kōńcu zdaniŏ ôznajmiŏ ôczekowanie na zgodã abo ôdpowiydź
   • 1937, Reinhold Olesch, Die Slavischen Dialekte Oberschlesiens

   - Nō, już skōjncōno, niy? Ja, terŏ bydã czytoł.

synōnimy:

1. abo, ja, pra, prŏwda