do

Inksze formy

dō

Etymologijŏ

Ze prasłowiańskigo *do, ze praindoeuropejskigo *de, *do.

Wymŏwa

AS: /do/, dycki przed zamianiami mie, niego, nij, nŏs, nich umiyniŏ sie w dō /dȯ/ i akcyntuje sie je wtynczŏs jak jedne słowo: dō mie (niy: dō mie). Czynsto przechōd ku /dȯ/ trefiŏ sie przed inkszymi słowami, co sie zaczynajōm ôd spōłgłosek nosowych m, n, ń, ale to niyma prawidło.

Przimiano

do przimianek

1. Używane do ôkryślaniŏ pōnktu kōncowego we przestrzyni.
   • 1952, Gawędy Stacha Kropiciela, Gość Niedzielny

   Jakech jeszcze był za łebka i chodziłech z tabulkom do szkoły, toch wtedy co roku na Gody mioł jedna starość, jedna wielko boleść.

   • 1939, Stanisław Bąk, Teksty gwarowe z polskiego Śląska

   Ale w piytnŏstym roku mie zaś zawołali do Bytōmia.

2. Używane do ôkryślyniŏ maksymalnyj werty.
   • 2017, Charles Dickens, Godniŏ Pieśń, przekł. Grzegorz Kulik

   byli nazŏd podwiela byście porachowali do dwanŏstu, a dychali choby wyścigowe kōnie.

3. Używane do ôkryślyniŏ pōnktu we czasie.
   • 2018, Wachtyrz

   Kōmisyjŏ do ôchrōny modych fōngowała bez trzi lata, ôd 2014 roku aże do grudnia 2017, kiej skōńczōł sie jeji mandat.

4. Używane do ôkryślyniŏ cylu.
   • 2018, Wachtyrz

   Kōmisyjŏ do ôchrōny modych fōngowała bez trzi lata, ôd 2014 roku aże do grudnia 2017, kiej skōńczōł sie jeji mandat.

5. Używane do ôkryślyniŏ, iże coś je przeznaczōne dlŏ kogoś.
   • 2016, Bydzie lepij. Jednoaktówki po śląsku

   Aha, mōm do ciebie jeszcze przepowiednia.

6. Używane do ôkryślyniŏ adresata uczuć.
   • 2016, Rafał Szyma, Leanderka

   – Ty chyba niy widzisz, jaki dō mie ważny je tyn kocik.

składnia:

1. do + D.

kolokacyje:

1. do dōm

4. pasta do zymbōw, do luftu, do rzici, do imyntu, do mola

synōnimy:

1. ku, w, we

5. dlŏ, lŏ
6. dlŏ, lŏ

antōnimy:

1. z, ze, ôd
2. ôd
3. ôd

frazeologijŏ:

patrzeć do grobu, zaglōndać do flaszki, zaglōndać do kieliszka,

Inksze jynzyki

• angelski: 1. to, in, 2. up to, 3. till, 4. for, 5. for, 6. to
• czeski: k, ke, ku, do, pro
• francuski: ut, à, pour
• hiszpański: a, hacia, para
• italijański: a, circa, da, do, fino, in, per, quasi
• niymiecki: bis, do, in, nach, zu, für
• polski: do, dla
• ruski: в, для, до, к, на, по, для
• słowacki: do, k , ku, pre
• ukrajiński: до, для