niy

Ze SileSłownik
Idź do: nawigacyjŏ, szukej

Inksze formy

nie, ni, niy-

Etymologijŏ

Ze prasłowiańskigo *ne, ze praindoeuropejskigo *ne.

Wymŏwa

AS: /ńė/, na połedniu czyńścij /ńi/ i zapisowane ni. U niykerych ôsōb przed słowami, co zaczynajōm sie ôd m, tyż realizowane jak /ńi/, stōnd czynsty zŏpis ni ma, ni mogã.

Partykuła

niy partykuła

  1. używanŏ do pokŏzaniŏ niyzgody abo zaprzeczyniŏ.
    • 1984, Augustyn Halotta, Śląskie bery, bojki i opowiastki z dawnych lat
    Niy! — łodpedzioł panoczek i zatkał ręką gęba kowala, bo ten ze zdziwienio chcioł kichnąć.
  2. używanŏ do ôdwrōcyniŏ znaczyniŏ skłŏdnika zdaniŏ, co stoji pō nij.
    • 2009, Alojzy Lysko, Duchy Wojny: W bunkrach wału atlantyckiego
    Co nos ta czeko? Tego niy wiymy.
  3. używanŏ do skazŏwaniŏ, iże czasownik pō nij tykŏ sie wielu sztandōw abo czynności.
    • 2008, Alojzy Lysko, Duchy Wojny: W koszarach pod szczytami Alp
    Idzie wiosna. Kaj sie niy obejrzysz, wszyndy jom widzisz.
  4. używanŏ do negowaniŏ tego, co przed chwilōm było pedziano.
    • 1920, Kocynder
    Tycititam napisała mi roz i już niy pisze.
  5. używanŏ do wykluczyniŏ ze zdaniŏ tego, czego sie tykŏ.
    • 1901, Lucjan Malinowski, Powieści ludu polskiego na Śląsku, cz. 2
    w tym go panna uzdrzała – nie dźwiyrzmi – ôd miłości ôknym ku niymu skoczyła

antōnimy:

  1. ja, toć

Inksze jynzyki

  • angelski: no, not
  • czeski: ne
  • francuski: ne, non, pas
  • hiszpański: no
  • italijański: no
  • niymiecki: nein, nicht
  • polski: nie
  • ruski: не, нет
  • słowacki: nie
  • ukrajiński: не, ні

Partykuła

niy partykuła

  1. na kōńcu zdaniŏ ôznajmiŏ ôczekowanie na zgodã abo ôdpowiydź
    • 1937, Reinhold Olesch, Die Slavischen Dialekte Oberschlesiens
    - Nō, już skōjncōno, niy? Ja, terŏ bydã czytoł.

synōnimy:

  1. abo, ja, pra, prŏwda