dwōr

Ze SileSłownik
Wersyjo ze dnia 15:53, 14 mŏj 2020 autorstwa Grzegorz Kulik (dyskusyjŏ | wkłŏd) (Stworzōnŏ nowõ strōnã: "===Etymologijŏ=== Ze {{erb|ps|*dvorъ}}, ze {{erb|pie|*dʰwóros}}. ===Wymŏwa=== {{as|dvȯr}} ===Rzeczownik=== '''dwōr''' {{mrzecz}} # siedziba ôd władcy, pa...")
(rōżn.) ← starszŏ wersyjŏ | Terŏźnŏ wersyjŏ (rōżn.) | Nastympnŏ wersyjŏ → (rōżn.)
Idź do: nawigacyjŏ, szukej

Etymologijŏ

Ze prasłowiańskigo *dvorъ, ze praindoeuropejskigo *dʰwóros.

Wymŏwa

AS: [dvȯr]

Rzeczownik

dwōr rodzaj mynski rzeczowy

  1. siedziba ôd władcy, pana abo posiedziciela jakijś ziymie
    • 1901, Lucjan Malinowski, Powieści ludu polskiego na Śląsku, cz. 2
    [...] pryncesa była wesołŏ kos gwizdoł i cały dwōr krōlewski bōł pełny uciechy [...]
  2. ludzie, co sużōm władcy, abo sōm na jego dworze
    • 2014, Mirosław Syniawa, Dante i inksi
    Bydzie sie cołki jego dwōr dziwować, / Jak jyn usłyszy moje ôbskarżynie, / Bo sie niy godzi tak włosne stworzynie / Niszczyć, niweczyć, do piekła wciepować.
  3. (architektura) srogi dōm miyszkalny, siedziba ôd arystokracyje
    • 1934, Zniesiyni pańszczizny
    Michnik mioł dwōr w Żywocicach, a potym se jeszcze kupił drugi dwōr w Ôlbrachcicach, jako teraz je Michnik.
  4. niy we postrzodku, świyży luft
    • 1976, Brunon Strzałka, Bojki i Godki Śląskie
    Dzieci już podrosły i same se chodziły po izbie abo też wylazowały na dwōr, jaroszek wachowoł dobytku i ze starym kocurym lygoł na przipiecku.
    • 1984, Augustyn Halotta, Śląskie bery, bojki i opowiastki z dawnych lat
    Ino wdycki smucił sie i stękoł na każdym kroku i cały czas przy piecu siedzioł choć na dworze słoneczko piyknie przygrzywało.
  5. plac przi chałpie ôd gospodŏrza
    • 1935, Feliks Steuer, Ostatńi gwojźdźaurz
    Mezy chałupōm a studołōm i chlywym s kuźniōm ja wielki plac; to je dwōr.

ôdmiana:

ôdmiana: dwōr
przipadek liczba pojedynczŏ liczba mnogŏ
mianownik dwōr dwory
dopołniŏcz dworu dworōw
cylownik dworowi dworōm
biernik dwōr dwory
nŏrzyndnik dworym dworami
pz.: dworōma
miyjscownik dworze dworach
wołŏcz dworze dwory
uproszczōny zŏpis
przipadek liczba pojedynczŏ liczba mnogŏ
mianownik dwōr dwory
dopołniŏcz dworu dworōw
cylownik dworowi dworōm
biernik dwōr dwory
nŏrzyndnik dworym dworami
pz.: dworōma
miyjscownik dworze dworach
wołŏcz dworze dwory

synōnimy:

  1. wila
  2. plac

Frazeologijŏ

Inksze jynzyki

  • angelski: court, manor, manor house, outdoors
  • czeski: dvořanstvo, dvůr, nádvoří
  • francuski: cour, manoir
  • hiszpański: corte
  • niymiecki: Hofstaat, Hof, Gutshof
  • polski: dwór
  • ruski: двор