wiedzieć
Wykŏz treści
Etymologijŏ
Ze prasłowiańskigo *věděti, ze praindoeuropejskigo *wóyde
Wymŏwa
AS: [vʹi ̯ėʒ́ėć]
Czasownik
wiedzieć czasownik niydokōnany
- Mieć świadōmość czegoś abo wiedzã ô czymś.
- 1976, Brunon Strzałka, Bojki i Godki Śląskie
- To nasze juterko w Rypacie – nie wiym, ezi wiycie – jest takie długie i wōnskie.
- 2014, Mirosław Syniawa, Dante i inksi
- Tak samo i ô wszyjskim inkszym wiymy mało.
- Tygodnik Regionalny Nowiny
- A nojważniyjsze je to, że ślubne ôd tych babōw a chopōw nic ô tym niy wiedzōm!
ôdmiana:
| ôdmiana: wiedzieć | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| forma | liczba pojedynczŏ | liczba mnogŏ | |||||
| 1 ôs. | 2 ôs. | 3 ôs. | 1 ôs. | 2 ôs. | 3 ôs. | ||
| bezôkolicznik | wiedzieć | ||||||
| czas terŏźny | wiym | wiysz | wiy | wiymy | wiycie | wiedzōm | |
| czas przeszły | |||||||
| m | wiedziołch, wiedziołech, wiedzioł żech |
wiedziołch, wiedziołeś, wiedzioł żeś |
wiedzioł | wiedzielimy, wiedzielichmy |
wiedzieliście, wiedzieli żeście |
wiedzieli | |
| ż | wiedziałach, wiedziała żech |
wiedziałaś, wiedziała żeś |
wiedziała | wiedziałymy, wiedziałychmy |
wiedziałyście, wiedziały żeście |
wiedziały | |
| n | wiedziałoch, wiedziało żech | wiedziałoś, wiedziało żeś | wiedziało | ||||
| tryb rozkazu | wiydz | niych wiy | wiydzmy | wiydzcie | niych wiedzōm | ||
| czas prziszły | m | bydã wiedzioł, bydã wiedzieć |
bydziesz wiedzioł, bydziesz wiedzieć |
bydzie wiedzioł, bydzie wiedzieć |
bydymy wiedzieli, bydymy wiedzieć |
bydziecie wiedzieli, bydziecie wiedzieć |
bydōm wiedzieli, bydōm wiedzieć |
| ż | bydã wiedziała, bydã wiedzieć |
bydziesz wiedziała, bydziesz wiedzieć |
bydzie wiedziała, bydzie wiedzieć |
bydymy wiedziały, bydymy wiedzieć |
bydziecie wiedziały, bydziecie wiedzieć |
bydōm wiedziały, bydōm wiedzieć | |
| n | bydã wiedziało, bydã wiedzieć |
bydziesz wiedziało, bydziesz wiedzieć |
bydzie wiedziało, bydzie wiedzieć | ||||
| czas zaprzeszły | m | bōłch wiedzioł, bōłech wiedzioł, bōł żech wiedzioł |
bōłś wiedzioł, bōłeś wiedzioł, bōł żeś wiedzioł |
bōł wiedzioł | byli my wiedzieli, bylichmy wiedzieli |
byliście wiedzieli, byli żeście wiedzieli |
byli wiedzieli |
| ż | byłach wiedziała, była żech wiedziała |
byłaś wiedziała, była żeś wiedziała |
była wiedziała | były my wiedziały, byłychmy wiedziały |
byłyście wiedziały, były żeście wiedziały |
były wiedziały | |
| n | byłoch wiedziało, było żech wiedziało |
byłoś wiedziało, było żeś wiedziało |
było wiedziało | ||||
| tryb warunku | m | bych wiedzioł | byś wiedzioł | by wiedzioł | by my wiedzieli, bychmy wiedzieli |
byście wiedzieli | by wiedzieli |
| ż | bych wiedziała | byś wiedziała | by wiedziała | by my wiedziały, bychmy wiedziały |
byście wiedziały | by wiedziały | |
| n | bych wiedziało | byś wiedziało | by wiedziało | ||||
| udzielnik czynny | m | wiedzōncy | |||||
| ż | wiedzōncŏ | wiedzōnce | |||||
| n | wiedzōnce | ||||||
składnia:
- wiedzieć + ô + Msc.
kolokacyje:
synōnimy:
być isty, być zicher, umieć, poradzić
antōnimy:
niy mieć anōngu, niy mieć pojyńciŏ
Frazeologijŏ
Inksze jynzyki
- angelski: (1.1) know
- czeski: (1.1) vědět
- francuski: (1.1) savoir
- hiszpański: (1.1) saber
- italijański: (1.1) sapere
- niymiecki: (1.1) wissen
- polski: (1.1) wiedzieć
- ruski: (1.1) ведать, знать
- słowacki: (1.1) vedieť
- ukrajiński: (1.1) знати
