dziyń

Etymologijŏ

Ze prasłowiańskigo *dьnь, prabałtosłowiańskigo *dein-/*din-, ze praindoeuropejskigo *dyew-.

Wymŏwa

AS: [ʒ́ỹ̈ń]

Rzeczownik

dziyń rodzaj mynski rzeczowy

1. czas ôd wschodu do zachodu słōńca; jak je jasno
   • 1931, Jerzy Probosz, Biydnŏ Wilija

   Przez dziyń jaktoż w polu, a jaktoż w lesie przi wyrŏbianiu drzewa wdycki był pyrszy.

2. czas ôd jednyj pōłnocy do nastympnyj; 24 godziny
   • 1819, krōnika ôd Jury Gajdzice

   Cysorz imieniem Franc I. obyechoł swoyi kraye, tu w Cieszyne by dwa dni, w niedziele przyyechoł, po świętym Ianie, był tu do wtorku, w niedziele zaroz przechodził.

   • 1911, Paweł Marek, Ô czowieku, co bōł diŏbłōm przedany

   I tak to szło kożdy dziyń.

3. data
   • 1819, krōnika ôd Jury Gajdzice

   Roku 1814 stoł sie pokoy dnia 30 maya, prawie w tem samem mieście, kandy sie poczęła woyna a to w Paryżu, w mieście francuzkim głownym.

   • 2017, Charles Dickens, Godniŏ Pieśń, przekł. Grzegorz Kulik

   – Ani niy wiym, co dzisiej za dziyń!

ôdmiana:

ôdmiana: dziyń
przipadek	liczba pojedynczŏ	liczba mnogŏ
mianownik	dziyń	dni
dopołniŏcz	dnia	dni
cylownik	dniowi	dniōm
biernik	dziyń	dni
nŏrzyndnik	dniym	dniami pz.: dniōma
miyjscownik	dniu	dniach
wołŏcz	dniu	dni

uproszczōny zŏpis
przipadek	liczba pojedynczŏ	liczba mnogŏ
mianownik	dziyń	dni
dopołniŏcz	dnia	dni
cylownik	dniowi	dniōm
biernik	dziyń	dni
nŏrzyndnik	dniym	dniami pz.: dniōma
miyjscownik	dniu	dniach
wołŏcz	dniu	dni

synōnimy:

2. doba
3. data

Frazeologijŏ

• bez dziyń
• być cołki dziyń na nogach
• calutki boży dziyń
• cołki boży dziyń
• co dziyń
• dej Pōn Bōg dobry dziyń
• dobry dziyń
• dostać na dziyń
• doszoł kogoś dziyń
• dziyń dobry
• dziyń w dziyń
• iste jak bioły dziyń
• kożdy dziyń
• kraść w bioły dziyń
• na drugi dziyń
• po dziś dziyń
• zarobić na dziyń
• żyć z dnia na dziyń

Inksze jynzyki

• angelski: (1.1) day, daytime
• czeski: (1.1) den
• francuski: (1.1) jour, journée
• hiszpański: (1.1) día
• italijański: (1.1) giorno
• niymiecki: (1.1) Tag
• polski: (1.1) dzień
• ruski: (1.1) день
• słowacki: (1.1) deň
• ukrajiński: (1.1) день