cały

Ze SileSłownik
Wersyjo ze dnia 22:43, 13 wrz 2019 autorstwa Grzegorz Kulik (dyskusyjŏ | wkłŏd) (Przimiotnik)
Idź do: nawigacyjŏ, szukej

Etymologijŏ

Ze prasłowiańskigo *cělъ, ze prabałtosłowiańskigo *kailas, ze praindoeuropejskigo *kóylos.

Wymŏwa

AS: [cau̯y]

Przimiotnik

cały przimiotnik

  1. taki, co ôbjymuje wszyjske tajle
    • 1819, krōnika ôd Jury Gajdzice
    Prusowi przeszeł cały kroy i musioł mu być poddany.
  2. jedyny
    • 1957, Stanisław Ligoń, Bery i bojki śląskie
    Bo wiecie... przeca cały wic polygo na tym...
  3. srogi
    • 1935, Feliks Steuer, Ostatńi gwojźdźaurz
    Ale drzōm i drzōm, aż wydrzōm całõ kupã.
  4. bez szkōd
    • 2008, Alojzy Lysko, Duchy Wojny: W koszarach pod szczytami Alp
    Rób, co ci kożom, abyś przeżył i szczyśliwie powrócił cały.

ôdmiana:

ôdmiana: cały
przipadek liczba pojedynczŏ liczba mnogŏ
môs/mzw mrz ż n môs nmôs
mianownik cały całŏ całe cali całe
dopołniŏcz całego całyj całego całych
cylownik całymu całyj całymu całym
biernik całego cały całõ cały całych całe
nŏrzyndnik całym całōm całym całymi
miyjscownik całym całyj całym całych
wołŏcz cały całŏ całe cali całe

synōnimy:

  1. cołki

Frazeologijŏ

Inksze jynzyki

  • angelski: all, entire, whole
  • czeski: celý
  • francuski: entier, intact, sain et sauf, tout, unique
  • hiszpański: entero, grande, indemne, intacto, todo, íntegro, único
  • italijański: grande, incolume, indenne, integro, intero, solo, tutto, unico
  • niymiecki: ganz
  • polski: cały
  • ruski: весь, целый
  • słowacki: celý
  • ukrajiński: цілий