ale

Ze SileSłownik
Idź do: nawigacyjŏ, szukej

Etymologijŏ

Ze prasłowiańskigo *alje, ze praindoeuropejskigo *ályos.

Wymŏwa

AS: /ale/

Spōjnik

ale spōjnik

  1. Używany do pokŏzaniŏ przeciwności.
    • 1911, Paweł Marek, Ô czowieku, co bōł diŏbłōm przedany
    Kōnie sie uszamotały i jak norki spociły, ale wozu ani na przodek nie giyny.
    gwary to niy pamiyntom ale jynzyk to ja;)

uwŏgi:

We przipadku spōjnika i partykuły ale może sie trefiać niy ino na poczōntku kōmunikatu. Może ône być ruchōme i idzie je postawić nawet na kōniec:

kostur to sie kozdymu jednoznacztnie kojazy ze smiertkom ale. (forum.gazeta.pl)
Som żeście ale zicher? (Marcin Melon – Kōmisorz Hanusik i Sznupok)

synōnimy:

  1. jednak, ciesz. nale, atoli, za to, lecz

Partykuła

ale partykuła

  1. Używanŏ do zmocniyniŏ zdaniŏ.
    • 1976, Brunon Strzałka, Bojki i Godki Śląskie
    Ale kierōm bojkam to chcecie?
  2. Używanŏ do ôtwiyraniŏ zdaniŏ wykrziknikowego i podkreślyniŏ siyły cechy, co ô nij je mŏwa.
    • Tygodnik Regionalny Nowiny
    Aleś ty je gupio dziołcho

synōnimy:

  1. jaki, fajny

Wykrziknik

ale wykrziknik

  1. Używany do zaprzeczyniŏ tymu, co było pedziane.
    • 1946, Gawędy Stacha Kropiciela, Gość Niedzielny
    Wy możno myślicie, że to wszystko pisza na to, żeby podburzać przeciwko biednym? Ale! Kto by mi ten grzech odpuścił!

synōnimy:

  1. katać, kaj tam, kajżby, kajby, każby, kandyż, kataćtyżtam

Frazeologijŏ

Inksze jynzyki

  • angelski: but, however
  • czeski: ale
  • francuski: comme, mais, que, quel
  • hiszpański: cómo, mas, pero, qué, sino
  • italijański: ma
  • niymiecki: aber, sondern
  • polski: ale
  • ruski: но, однако
  • słowacki: ale, avšak
  • ukrajiński: але, однак, проте