diŏboł

Etymologijŏ

Ze czeskigo diábel, ôd łaciny diabolus, ôd starogreckigo διάβολος.

Wymŏwa

AS: [dʹi ̯obou̯], [dʹi ̯ou̯bou̯] (ôpol.)

Rzeczownik

diŏboł rodzaj mynski ôsobowy

1. (teologijŏ) złŏ istota
   • 2014, Mirosław Syniawa, Dante i inksi

   Tyś mordyrz je i diŏboł, co do grzychu kusi!

   • 2017, Charles Dickens, Godniŏ Pieśń, przekł. Grzegorz Kulik

   – Stary Diŏboł dychnōł ôstatni rŏz, co?

2. (teologijŏ) istota z piekła
   • 1911, Paweł Marek, Ô czowieku, co bōł diŏbłōm przedany

   Diŏbli sie zhyrkli ku niymu, ale dotchnōć sie go nimōgli, bo stoł w świyncōnym kōłku.

ôdmiana:

pokŏżôdmiana: diŏboł
przipadek	liczba pojedynczŏ	liczba mnogŏ
mianownik	diŏboł	diŏbli, diŏbły
dopołniŏcz	diŏbła	diŏbłōw
cylownik	diŏbłowi	diŏbłōm
biernik	diŏbła	diŏbłōw
nŏrzyndnik	diŏbłym	diŏbłami pz.: diŏbłōma
miyjscownik	diŏble	diŏbłach
wołŏcz	diŏble	diŏbli, diŏbły

pokŏżuproszczōny zŏpis
przipadek	liczba pojedynczŏ	liczba mnogŏ
mianownik	dioboł	diobli, diobły
dopołniŏcz	diobła	diobłōw
cylownik	diobłowi	diobłōm
biernik	diobła	diobłōw
nŏrzyndnik	diobłym	diobłami pz.: diobłōma
miyjscownik	dioble	diobłach
wołŏcz	dioble	diobli, diobły

synōnimy:

1. ancyjasz, czechmōn, czŏrt, deboł, diŏsek

antōnimy:

1. aniōł

Frazeologijŏ

• bŏć sie czegoś jak diŏboł świyncōnyj wody
• być na coś jak diŏboł na duszã
• czŏrny jak diŏboł
• czekać jak diŏboł na grzesznõ duszã
• diŏboł kogoś ôpyntoł
• diŏboł kōmuś poświeciōł
• diŏboł tańcuje
• handlować jak diŏboł o duszã
• jedyn diŏboł
• kaj diŏboł prawi dobranoc
• jak diŏboł na grzysznyj duszy
• trzōńś sie jak diŏboł na duszã
• wyfikać kogoś jak diŏboł kozã
• ftoś wyglōndŏ, jakby go diŏboł na powrōzku kludziōł
• wypŏlić jak diŏboł z piekŏrszczŏka
• zaglōndać jak diŏboł do Betlejym
• zawziynty jak diŏboł na duszã

Inksze jynzyki

• angelski: devil
• czeski: ďábel
• francuski: diable
• hiszpański: diablo
• italijański: diavolo
• niymiecki: Teufel
• polski: diabeł
• ruski: дьявол, сатана, чёрт
• słowacki: diabol, čert
• ukrajiński: диявол