Etymologijŏ
Ze prasłowiańskigo *gādàti, nojpewnij ze praindoeuropejskigo *gʰed-.
Wymŏwa
AS: [godać], [gou̯dać] (ôpol.)
Czasownik
gŏdać czasownik niydokōnany
- używać mŏwy do kōmunikowaniŏ myśli
- 2017, Charles Dickens, Godniŏ Pieśń, przekł. Grzegorz Kulik
- Wiycie, jŏ niy gŏdōm, iże mōm jakõś ekstra wiedzã, co je richtich umartego w kamiyniu.
- ôsprawiać
- 2017, Charles Dickens, Godniŏ Pieśń, przekł. Grzegorz Kulik
- Bob bōł bardzo wesoły ś niymi i miyło gŏdoł ze cołkōm familijōm.
- używać jakijś gŏdki
- 2010, Jōzef Kulisz, Dobry Pōn Bōg dŏł nōm mowã ślōnskõ
- A jak fto, chocia poradzi, a niy gŏdŏ po ślōnsku i niy uczy swoich dzieci, to kładzie naszã mŏwã do truły!
- używać ślōnskij gŏdki
- Dzioucha, sam mauo fto po naszymu godo. Tukej ino mówiom.
ôdmiana:
| pokŏżôdmiana: gŏdać |
|---|
| forma |
liczba pojedynczŏ |
liczba mnogŏ |
|---|
| 1 ôs. |
2 ôs. |
3 ôs. |
1 ôs. |
2 ôs. |
3 ôs. |
|---|
| bezôkolicznik |
gŏdać |
|---|
| czas terŏźny |
gŏdōm |
gŏdŏsz |
gŏdŏ |
gŏdōmy |
gŏdŏcie |
gŏdajōm |
|---|
| czas przeszły |
|---|
| m |
gŏdołch,
gŏdołech,
gŏdoł żech |
gŏdołch,
gŏdołeś,
gŏdoł żeś |
gŏdoł |
gŏdalimy,
gŏdalichmy |
gŏdaliście,
gŏdali żeście |
gŏdali |
|---|
| ż |
gŏdałach,
gŏdała żech |
gŏdałaś,
gŏdała żeś |
gŏdała |
gŏdałymy,
gŏdałychmy |
gŏdałyście,
gŏdały żeście |
gŏdały |
|---|
| n |
gŏdałoch,
gŏdało żech
| gŏdałoś,
gŏdało żeś
| gŏdało |
|---|
| tryb rozkazu | | gŏdej | niych gŏdŏ | gŏdejmy | gŏdejcie | niych gŏdajōm |
|---|
| czas prziszły |
m |
bydã gŏdoł,
bydã gŏdać |
bydziesz gŏdoł,
bydziesz gŏdać |
bydzie gŏdoł,
bydzie gŏdać |
bydymy gŏdali,
bydymy gŏdać |
bydziecie gŏdali,
bydziecie gŏdać |
bydōm gŏdali,
bydōm gŏdać |
|---|
| ż |
bydã gŏdała,
bydã gŏdać |
bydziesz gŏdała,
bydziesz gŏdać |
bydzie gŏdała,
bydzie gŏdać |
bydymy gŏdały,
bydymy gŏdać |
bydziecie gŏdały,
bydziecie gŏdać |
bydōm gŏdały,
bydōm gŏdać |
|---|
| n |
bydã gŏdało,
bydã gŏdać |
bydziesz gŏdało,
bydziesz gŏdać |
bydzie gŏdało,
bydzie gŏdać |
|---|
| czas zaprzeszły |
m |
bōłch gŏdoł,
bōłech gŏdoł,
bōł żech gŏdoł |
bōłś gŏdoł,
bōłeś gŏdoł,
bōł żeś gŏdoł |
bōł gŏdoł |
byli my gŏdali,
bylichmy gŏdali |
byliście gŏdali,
byli żeście gŏdali |
byli gŏdali |
|---|
| ż |
byłach gŏdała,
była żech gŏdała |
byłaś gŏdała,
była żeś gŏdała |
była gŏdała |
były my gŏdały,
byłychmy gŏdały |
byłyście gŏdały,
były żeście gŏdały |
były gŏdały |
|---|
| n |
byłoch gŏdało,
było żech gŏdało |
byłoś gŏdało,
było żeś gŏdało |
było gŏdało |
|---|
| tryb warunku |
m |
bych gŏdoł |
byś gŏdoł |
by gŏdoł |
by my gŏdali,
bychmy gŏdali |
byście gŏdali |
by gŏdali |
|---|
| ż |
bych gŏdała |
byś gŏdała |
by gŏdała |
by my gŏdały,
bychmy gŏdały |
byście gŏdały |
by gŏdały |
|---|
| n |
bych gŏdało |
byś gŏdało |
by gŏdało |
|---|
| udzielnik bierny |
|---|
| m | gŏdany | gŏdani |
|---|
| ż | gŏdanŏ | gŏdane |
|---|
| n | gŏdane |
|---|
| udzielnik czynny | m | gŏdajōncy |
|---|
| ż | gŏdajōncŏ | gŏdajōnce |
|---|
| n | gŏdajōnce |
|---|
| gerund | gŏdanie |
|---|
kolokacyje:
gŏdać po naszymu, gŏdać po ślōnsku, gŏdać za jedno, gŏdać za dwoje, gŏdać za troje
synōnimy:
- padać, powiadać, prawić, mōwić, rzōńdzić
- ôsprawiać, dyskutować, kōnwersować
- mōwić
antōnimy:
- milczeć, pisać, szkryflać, szrajbować
Inksze jynzyki
- angelski: say, speak, talk
- czeski: mluvit
- francuski: dire, parler, vouloir dire
- hiszpański: decir, hablar
- italijański: parlare
- niymiecki: reden, sagen, sprechen
- polski: mówić
- ruski: говорить, молвить, рассказать
- słowacki: hovoriť
- ukrajiński: говорити, казати, мовити
