gwara
Wykŏz treści
Etymologijŏ
Ôd prasłowiańskigo *govorъ, ôd prabałtosłowiańskigo *gawaras, praindoeuropejskigo *gowH-oro-s. Pokrewne m.in. ze gwarzić, gwar, polskim gaworzyć, ruskimi го́вор (gowor) i говори́ть (goworítʹ), serbo-chorwackim govòriti, czeskimi hovořit i hovor.
Wymŏwa
AS: [gvara]
Rzeczownik
gwara rodzaj żyński
- (lingwistyka) terytorialnŏ ôdmiana jynzyka
- 2014, Mirosław Syniawa, Dante i inksi
- i miyndzy klopsztangōm i hasiŏkym? Możno to sie dobrze przedŏwŏ na roztōmajtych „kōnkursach ślōnskij gwary”, ale je to tyż powrōz, kery sie bydzie zaciskoł tak dugo, aż kejś tã naszã kultura udŏwi.
- Mōj piyrszy dykcjōnŏrz ślōnskij gŏdki to bōł „Mały słownik gwary Górnego Śląska”, tyn z familŏkiym na ôbkłŏdce. Tyn ci bōł ale popularny!
- 1947, Gawędy Stacha Kropiciela, Gość Niedzielny
- A wiem, że Cieszyniocy radziby zaś coś poczytali w tej jeich gwarze.
- (potoczne, pejoratywne) ślōnski jynzyk
- bez naszyj gwary wartko sie zatracymy i przepadniy cołko nasza kultura.
- głos, wymŏwa
- 1945, Gawędy Stacha Kropiciela, Gość Niedzielny
- Chnet sami młodzi księżoszkowie kozania głosili, ale gwara mieli, że na mila ich było słychać!
ôdmiana:
ôdmiana: gwara | ||
---|---|---|
przipadek | liczba pojedynczŏ | liczba mnogŏ |
mianownik | gwara | gwary |
dopołniŏcz | gwary | gwar |
cylownik | gwarze | gwarōm |
biernik | gwarã | gwar |
nŏrzyndnik | gwarōm | gwarami pz.: gwarōma |
miyjscownik | gwarze | gwarach |
wołŏcz | gwaro | gwary |
uproszczōny zŏpis | ||
---|---|---|
przipadek | liczba pojedynczŏ | liczba mnogŏ |
mianownik | gwara | gwary |
dopołniŏcz | gwary | gwar |
cylownik | gwarze | gwarōm |
biernik | gwara | gwar |
nŏrzyndnik | gwarōm | gwarami pz.: gwarōma |
miyjscownik | gwarze | gwarach |
wołŏcz | gwaro | gwary |
uwŏgi:
Termin gwara we syńsie cołki ślōnski jynzyk je corŏz czyńścij widziany za pejoratywny. Je to efekt rozmajtych problymōw, co z nich nojważniyjszy zdŏwŏ sie brak prestiżu etykety gwara. To przinosi ôdchodzynie ludzi do inkszych lektōw[1]. Dobrze je beztōż używać terminōw barzij neutralnych abo prestiżowych: mŏwa, gŏdka, etnolekt, dialekt, lekt, abo jynzyk.
kolokacyje:
- gwara cieszyńskŏ, gwara ślōnskŏ
synōnimy:
antōnimy:
Inksze jynzyki
- angelski: dialect, patois, subdialect
- czeski: dialekt, nářečí
- francuski: parler
- hiszpański: argot, dialecto, habla, jerga
- niymiecki: Mundart
- polski: gwara
- ruski: говор
Przipisy
- ^ Henryk Jaroszewicz: Język – nie dialekt i nie gwara! (pol.). Wachtyrz.eu, 2018-03-24. [dostymp 2020-05-16].
- Słowa erbniynte z prasłowiańskigo
- Słowa erbniynte z prabałtosłowiańskigo
- Słowa erbniynte z praindoeuropejskigo
- rzeczowniki rodzaju żyńskigo
- lingwistyka
- Hasła ze przikładami ze zbioru Dante i inksi
- Hasła ze przikładami z blogu ôd Rafała Szymy
- Hasła ze przikładami z Gościa Niedzielnego
- potoczne
- pejoratywne
- Hasła ze przikładami z forum.gazeta.pl
- Synōnimy mŏwa
- Synōnimy gŏdka
- Synōnimy etnolekt
- Synōnimy dialekt
- Synōnimy lekt
- Synōnimy ślōnski jynzyk
- Synōnimy ślōnskŏ gŏdka
- Synōnimy głos
- Synōnimy wymŏwa
- Antōnimy jynzyk
- Słownik minimum