ale

Etymologijŏ

Ze prasłowiańskigo *alje, ze praindoeuropejskigo *ályos.

Wymŏwa

AS: /ale/

Spōjnik

ale spōjnik

1. Używany do pokŏzaniŏ przeciwności.
   • 1911, Paweł Marek, Ô czowieku, co bōł diŏbłōm przedany

   Kōnie sie uszamotały i jak norki spociły, ale wozu ani na przodek nie giyny.

   • forum.interia.pl

   gwary to niy pamiyntom ale jynzyk to ja;)

uwŏgi:

We przipadku spōjnika i partykuły ale może sie trefiać niy ino na poczōntku kōmunikatu. Może ône być ruchōme i idzie je postawić nawet na kōniec:

kostur to sie kozdymu jednoznacztnie kojazy ze smiertkom ale. (forum.gazeta.pl)
Som żeście ale zicher? (Marcin Melon – Kōmisorz Hanusik i Sznupok)

synōnimy:

1. jednak, ciesz. nale, atoli, za to, lecz

Partykuła

ale partykuła

1. Używanŏ do zmocniyniŏ zdaniŏ.
   • 1976, Brunon Strzałka, Bojki i Godki Śląskie

   Ale kierōm bojkam to chcecie?

2. Używanŏ do ôtwiyraniŏ zdaniŏ wykrziknikowego i podkreślyniŏ siyły cechy, co ô nij je mŏwa.
   • Tygodnik Regionalny Nowiny

   – Aleś ty je gupio dziołcho

synōnimy:

2. jaki, fajny

Wykrziknik

ale wykrziknik

1. Używany do zaprzeczyniŏ tymu, co było pedziane.
   • 1946, Gawędy Stacha Kropiciela, Gość Niedzielny

   Wy możno myślicie, że to wszystko pisza na to, żeby podburzać przeciwko biednym? Ale! Kto by mi ten grzech odpuścił!

synōnimy:

1. katać, kaj tam, kajżby, kajby, każby, kandyż, kataćtyżtam

Frazeologijŏ

• być fest, ale na pysku
• być fest, ale posranym
• gŏdać, ale sōm niy wiedzieć co
• mieć żōnã piyknõ, ale dychawicznõ
• stary ale jary
• trefić, ale starce do ôka
• wyżrany ale ôd błech

Inksze jynzyki

• angelski: but, however
• czeski: ale
• francuski: comme, mais, que, quel
• hiszpański: cómo, mas, pero, qué, sino
• italijański: ma
• niymiecki: aber, sondern
• polski: ale
• ruski: но, однако
• słowacki: ale, avšak
• ukrajiński: але, однак, проте