eli: Porōwnanie wersyji
(Stworzōnŏ nowõ strōnã: "===Etymologijŏ=== {{braketym}} ===Wymŏwa=== {{as|'''e'''lʹi}} ===Spōjnik=== '''eli''' {{spōjnik}} # używany do ôtwiyraniŏ zdaniŏ podrzyndnego ô naturze...") |
|||
| Linijŏ 14: | Linijŏ 14: | ||
#* {{Nowiny}} | #* {{Nowiny}} | ||
#: ''Mama mi dugi czos niy wierziła, a jak żech cosikej pedziała, to mie sie sztyjc pytała, '''eli''' se szpasów niy robia.'' | #: ''Mama mi dugi czos niy wierziła, a jak żech cosikej pedziała, to mie sie sztyjc pytała, '''eli''' se szpasów niy robia.'' | ||
| + | # używany do ôtwiyraniŏ zdań podrzyndnych, co ôkryślajōm warōnek zajściŏ zdarzyniŏ ze głōwnego zdaniŏ | ||
| + | #* {{Malinowski2}} | ||
| + | #: ''Kmoterku, to wōm wszycko darujymy, eli nŏs po niemiecky nauczycie.'' | ||
'''uwŏgi:''' | '''uwŏgi:''' | ||
| Linijŏ 32: | Linijŏ 35: | ||
'''synōnimy:''' | '''synōnimy:''' | ||
| − | # {{syn|jeźli}}, {{syn|ejźli}}, {{syn|jeli}}, {{syn| | + | # {{syn|jeźli}}, {{syn|ejźli}}, {{syn|jeli}}, {{syn|jesi}}, {{syn|jeźli}} |
| + | # {{syn|jeźli}}, {{syn|ejźli}}, {{syn|jeli}}, {{syn|jesi}}, {{syn|jeźli}}, {{syn|dy}}, {{syn|gdy}}, {{syn|jak}} | ||
===Inksze jynzyki=== | ===Inksze jynzyki=== | ||
Teroźnŏ wersyjŏ na dziyń 15:04, 29 lip 2020
Wykŏz treści
Etymologijŏ
Etymologijŏ do dodaniŏ.
Wymŏwa
AS: [elʹi]
Spōjnik
eli spōjnik
- używany do ôtwiyraniŏ zdaniŏ podrzyndnego ô naturze pytaniŏ
- 2017, Marcin Melon, Umrzik we szranku
- Kuknōł na dynkmal wylynkany, eli niy pōmylōł raje.
- Tygodnik Regionalny Nowiny
- Mama mi dugi czos niy wierziła, a jak żech cosikej pedziała, to mie sie sztyjc pytała, eli se szpasów niy robia.
- używany do ôtwiyraniŏ zdań podrzyndnych, co ôkryślajōm warōnek zajściŏ zdarzyniŏ ze głōwnego zdaniŏ
- 1901, Lucjan Malinowski, Powieści ludu polskiego na Śląsku, cz. 2
- Kmoterku, to wōm wszycko darujymy, eli nŏs po niemiecky nauczycie.
uwŏgi:
1. Słowo eli niy funguje we takij samyj formie jak słowo czy we polskim jynzyku. Idzie go używać za spōjnik jak we przikładach wyżyj, ale niy idzie go używać za partykułã:
- Dobry... Eli tukej miyszko pani Edeltraud Piōntek abo Freitag? — „Kōmisorz Hanusik i Sznupok”, Mŏrcin Melōn.
- To je felerne zdanie, bo we ślōnskim jynzyku niy budujymy pytań tak jak po polsku:
- Dobry... Czy tutaj mieszka pani Edeltraud Piōntek albo Freitag?
- Po ślōnsku stawiōmy pytania bez inwersyjõ:
- Dobry... miyszko tukej pani Edeltraud Piōntek abo Freitag?
- Abo ôdpednio intōnujymy cołke zdanie ze naciskym na słowo, co nos nojbarzij interesuje:
- Dobry... tukej miyszko pani Edeltraud Piōntek abo Freitag?
2. Niy używōmy tyż słowa eli, jak gŏdōmy ô alternatywach:
- Prosto mo być ôna, eli ôkrōngło? Jakeś kryki mo mieć eli daszki? — „Pŏciŏrek ślōnskigo szrajbera”, Wachtyrz.eu
- Ino słowym abo mogymy budować take zdania:
- Prosto mo być ôna, abo ôkrōngło? Jakeś kryki mo mieć abo daszki?
synōnimy:
Inksze jynzyki
- angelski: if
- czeski: do dodaniŏ
- francuski: do dodaniŏ
- hiszpański: do dodaniŏ
- niymiecki: ob
- polski: czy
- ruski: do dodaniŏ
