jeszcze

Inksze formy

eszcze (cieszyńske)

Etymologijŏ

Ze prasłowiańskigo *(j)ešče, prabałtosłowiańskigo *eske, ze praindoeuropejskigo *h₁ésk(ʷ)e(h₁).

Wymŏwa

AS: [i ̯ešče]

Partykuła

jeszcze partykuła

1. Używanŏ do zaznaczaniŏ, iże jakiś sztand abo czynność porzōnd trwŏ.
   • 2008, Alojzy Lysko, Duchy Wojny: W koszarach pod szczytami Alp

   Przeca to jeszcze dziecko...

2. Używanŏ przi porōwnaniach do zaznaczaniŏ, iże sztand abo cecha je mocniyjszŏ.
   • 2018, Szczepōn Twardoch Drach, przekł. Grzegorz Kulik

   Gelin ôjciec dycki bōł chudy. Terŏz robi sie jeszcze chudszy.

3. Używanŏ do zaznaczaniŏ, jak daleko we czasie coś sie dzioło.
   • Chop w kuchni

   Pamiyntōm jak piyrwy moja Muter go robiōła i joł potyn – jeszcze mały bajtel – tyn palec żech sie niyrozki tōnknōł w tyj misce abo gorku.

   • 1952, Gawędy Stacha Kropiciela, Gość Niedzielny

   Jakech jeszcze był za łebka i chodziłech z tabulkom do szkoły, toch wtedy co roku na Gody mioł jedna starość

4. Używanŏ do zaznaczaniŏ, iże czynność abo ôbiekt sōm dodŏwane do tego, co sie dzioło, abo ô czym było gŏdano.
   • 1957, Stanisław Ligoń, Bery i bojki śląskie

   Toż kiej wloz, kozoł se jeszcze dać gorzoły

   • 1947, Gawędy Stacha Kropiciela, Gość Niedzielny

   To prowda, że Pan Jezus powiedzioł, że jak cie bijom po gębie, to mosz nadstawić jeszcze drugi policzek.

5. Używanŏ do zaznaczaniŏ, iże ôd kōńca sztandu abo czynności minyło mało czasu, abo że coś sie stało niydŏwno.
   • 1909, Paweł Marek, Ô zaklyntyj ksiynżnyj

   Młoda ta pŏra ksiōnżōnt żyła szczyńśliwie bezmała do niedŏwna jeszcze.

6. Używanŏ do podkryślyniŏ, iże czegoś ôstało mało.
   • 2018, Wachtyrz

   Po sezōnie ci wandrowni Baskowie zagrali jeszcze ino jedyn szpil.

synōnimy:

1. durch, porzōnd, sztyjc, fōrt (cieszyńske)

4. do tego
5. już

antōnimy:

1. już, uż (cieszyńske), juże (archajiczne), uże (archajiczne)

Frazeologijŏ

• jeszcze ciebie tam niy widzieli
• jeszcze mieć mlyko w kōntkach
• jeszcze mlyko ciecze po brodzie
• jeszcze na piec nie kapie
• jeszcze świeczka wisi
• jeszcze z brody mlyko kapie
• mieć jeszcze dwa pierdy do śmierci
• mieć jeszcze na dupie kolce od noczniŏka
• mieć jeszcze żōłto w dziōbie
• świeczki ci jeszcze wiszōm z nosa
• to by jeszcze chybiało

Inksze jynzyki

• angelski: already, else, more, still, yet
• czeski: ještě
• francuski: encore
• hiszpański: aún, todavía
• italijański: ancora
• niymiecki: noch
• polski: jeszcze
• ruski: ещё
• słowacki: ešte
• ukrajiński: ще