pod

Inksze formy

pody

Etymologijŏ

Ze prasłowiańskigo *podъ, ze praindoeuropejskigo *h₂po + dʰh₁-o-

Wymŏwa

AS: [pot]

Przimianek

pod przimianek

1. Używany przi skazowaniu, iże jedyn ôbiekt je niżyj ôd drugigo.
   • 1984, Augustyn Halotta, Śląskie bery, bojki i opowiastki z dawnych lat

   Kupa lot temu nazod, jak żech był jeszcze małym bajtlem i śpik mi pod nosem wisioł

2. Używany przi skazowaniu, iże jedyn ôbiekt ruszŏ sie w rychtōnku dolnyj strōny inkszego ôbiektu.
   • 1901, Lucjan Malinowski, Powieści ludu polskiego na Śląsku, cz. 2

   I jak sie upiekła, to jōm doł pod pierzinã.

3. Używany do skazowaniŏ, iże jedyn ôbiekt je blisko inkszego ôbiektu.
   • 1976, Brunon Strzałka, Bojki i Godki Śląskie

   A mieszkoł pod samōm Grabōwkōm.

4. Używany przi skazowaniu, iże jedyn ôbiekt ruszŏ sie w rychtōnku inkszego ôbiektu abo w jego ôkolicã.
   • 1933, Gawędy Stacha Kropiciela, Gość Niedzielny

   Panu właścicielowi wypadło cygaro z gęby, frelka przy kasie pomyliła se strony w książce, a drudzy cofnęli sie pod ściana ze strachu.

5. Używany do ôkryślyniŏ nazwy ôd ôbiektu.
   • 2008, Zbigniew Kadłubek, Listy z Rzymu

   Jak Cie tak widza iś tanecznie, zaro mi sie spomino tyn wjersz pod tytułym „Figura taneczno” Ezry Pounda

6. Używany do ôkryślyniŏ kōnsekwyncyje, jak zadanie, co ô nim je mŏwa, niy bydzie wykōnane.
   • 1901, Lucjan Malinowski, Powieści ludu polskiego na Śląsku, cz. 2

   Przez tyn czas jest kożdy pod sztrofōm ôbwiōnzany pachołek i dziewka do procesyje w niydzielã iść

7. Używany przi skazowaniu, iże ôbiekt je cołki we jakijś materyji.
   • 2018, Szczepōn Twardoch Drach, przekł. Grzegorz Kulik

   Jak niy je pod ziymiōm, to robi ino trzi rzeczy: idzie z gruby do dōm i z dōmu na grubã, je i śpi.

8. Używany przi skazowaniu, iże ôbiekt ruszŏ sie w rychtōnku do postrzodka jakijś materyje.
   • 2002, Bogdan Dzierżawa, Z Biegiem Rudy

   Jak to pedzioł, zarozki sie pod woda zapod i tela go widzieli...!

składnia:

1. pod + nŏczynik
2. pod + biernik
3. pod + nŏczynik
4. pod + biernik
5. pod + nŏczynik
6. pod + nŏczynik
7. pod + nŏczynik
8. pod + biernik

kolokacyje:

pod ziymiōm, pod ziymiã

synōnimy:

3. kole, wele
4. kole, wele

7. w
8. w

antōnimy:

1. nad, na
2. nad, na

Frazeologijŏ

• bōnczeć pod nosym
• być niy pod jednym butym
• być pod darnikiym
• być pod kōmorōm
• być pod narkozōm
• być pod naturōm
• być pod pantoflym
• chodzić pod paradōm
• chodzić pod pażã
• chodzić pod piestrzōnkami
• chwŏlić kogoś pod niebiosa
• chycić kogoś pod pijŏk
• dostać dziewuchã pod czepiec
• dostać pod zymby
• dostać sie pod kōmorã
• dostać sie pod krōmflek
• dostać sie pod kuracyjõ
• dzierżeć sie pod paże
• giździć pod siebie
• iść do Łōżkowic pod Pierzinowice
• iść pod czepiec
• iść pod krykami
• iść pod pażã z kimś
• iść pod pisanōm
• kōmuś już ani ôsynkōm pod nos nie dostanie
• kryńcić sie kōmuś pod nogami
• kury kōmuś drapiōm pod ôczami
• leżeć pod darnikiym
• mamrać pod nosym
• mieć coś pod nosym
• mieć coś pod rynkōm
• mieć coś pod sobōm
• mieć draka pod myckōm
• mieć kogoś pod tela
• mieć mlyko pod nosym
• mieć nogi jak supy pod piekłym
• mieć pod czŏpkōm
• mieć wrōble pod czŏpkōm
• niy dać sie szmyrać pod nosym
• nosić diŏbła pod skōrōm
• patrzeć pod jednã farã
• pod bokym
• pod darnikym
• pod darnikym kogoś schować
• pod gazym
• pod godzinōm
• pod gōrã
• pod jaklōm
• pod kabotym
• pod kitlym
• pod prōnd
• pod psym
• pod sierść kogoś pogłŏskać
• pod siodłym
• pod sōmōm
• pod spodym
• pod wodã
• podtykać pod nos
• pōjść pod darnik
• pōjść pod Maćkowã gruszkã
• pōjść pod sosiynki
• postawić pod nos
• powiedzieć pod przipōnōm
• pruć sie jak dupa pod wodōm
• przelecieć pod nosym
• przespać wojnã pod pierzinōm
• robić pod kimś
• robić pod siebie
• robić pod ziymiōm
• spać jak zajōnc pod miedzōm
• spać pod darnikiym
• spuścić ôczy pod stōł
• śmiyszki mu gōniōm pod nosym
• trzimać sie kogoś pod pażã
• ugnōńć rzić pod same paże
• uśmiychać sie pod fusym
• uśmiychnōńć sie pod fusym
• utrzij sie mlyko pod nosym
• weznōńć kogoś pod dach
• weznōńć kogoś pod nogi
• weznōńć kogoś pod papuć
• wrazić pod ziebro
• wychwŏlać kogoś pod niebiosa
• wynosić kogoś pod niebiosa
• wyrosnōńć pod starczynym fartuchym
• z deszcza pod ôkap
• z deszcza pod rynnã
• zdechnōńć jak pies po kołym
• zdechnōńć pod płotym
• ze starōm paniōm pod stołym jeść
• ziymia sie pod kimś zapadła

Inksze jynzyki

• angelski: against, before, below, beneath, under
• czeski: pod
• francuski: sous
• hiszpański: bajo, debajo
• italijański: sotto
• niymiecki: gegen, runter, unter, vor
• polski: pod
• ruski: к, под, у
• słowacki: pod
• ukrajiński: попід, проти, під