przodek

Ze SileSłownik
Idź do: nawigacyjŏ, szukej

Etymologijŏ

Ze prasłowiańskigo *perdъ.

Wymŏwa

AS: [pšodek]

Rzeczownik

przodek rodzaj mynski rzeczowy

  1. part frōntowy
    • 1964, Feliks Pluta, Dialekt głogówecki
    Toch była takōm dzieuchōm, to tukej na przodku, jŏch, my tukej miyszkały z matkōm na zadku, dzie tera miyszkōmy. A na przodku tam bōł gospodŏrz.
    • 1984, Augustyn Halotta, Śląskie bery, bojki i opowiastki z dawnych lat
    Rycerz jechoł na samym przodku na łognistym łogierze i rozglądoł sie co chwila, aby nie zmylić drogi.
  2. (bergmaństwo) tajla sztreki, co w nij trwŏ fedrōnek
    • 1984, Augustyn Halotta, Śląskie bery, bojki i opowiastki z dawnych lat
    Postali trocha na podszybiu, kaj było dużo świyżego luftu do czasu aże sie przodek łod smrodów łoczyści, wzięli do kloteczki drugiego ptoszka i we dwójka poszli zbadać cało sztreka.
    • 1976, Brunon Strzałka, Bojki i Godki Śląskie
    Jak my go wyciōngli i uszli poram krokōw, to jak potym tōmpło, to cołki przodek zasuło.
  3. ôsoba we familiji, co ftoś sie ôd nij wywodzi
    • 1901, Lucjan Malinowski, Powieści ludu polskiego na Śląsku, cz. 2
    Tu sōm wasi przodkowie w miechu, co te piyniōndze znŏdli w piwnicy.
    • 1921, Kocynder
    Juz tysiąc lot temu, jak nasi przodkowie tu łobolali pogańskich bożków i topili ich w rzykach.

ôdmiana:

ôdmiana: przodek
przipadek liczba pojedynczŏ liczba mnogŏ
mianownik przodek przodki
dopołniŏcz przodka przodkōw
cylownik przodkowi przodkōm
biernik przodek przodki
nŏrzyndnik przodkym przodkami
pz.: przodkōma
miyjscownik przodku przodkach
wołŏcz przodku przodki
uproszczōny zŏpis
przipadek liczba pojedynczŏ liczba mnogŏ
mianownik przodek przodki
dopołniŏcz przodka przodkōw
cylownik przodkowi przodkōm
biernik przodek przodki
nŏrzyndnik przodkym przodkami
pz.: przodkōma
miyjscownik przodku przodkach
wołŏcz przodku przodki

synōnimy:

  1. frōnt

Inksze jynzyki

  • angelski: face, fore, front, head
  • czeski: před, předek
  • francuski: avant, devant, front
  • hiszpański: delantera, antepasado
  • niymiecki: Vorfahr, Frontseite, Vorderseite
  • polski: przód, przodek
  • ruski: перед