czas: Porōwnanie wersyji

Ze SileSłownik
Idź do: nawigacyjŏ, szukej
(Stworzōnŏ nowõ strōnã: "===Etymologijŏ=== Ze {{erb|ps|*časъ}}, za {{erb|pbs|*keʔs-}}, ze {{erb|pie|*kʷeh₁s-}} ===Wymŏwa=== {{as|čas}} ===Rzeczownik=== '''czas''' {{mrzecz}} #...")
 
 
(Niy je pokŏzane 5 postrzednich wersyji ôd tego samego używŏcza)
Linijŏ 19: Linijŏ 19:
 
#* {{Malinowski2}}
 
#* {{Malinowski2}}
 
#: ''cobych nie musioł piechty chodzić bo i tam ludzie niy majōm wody a '''czasu''' mi brachuje''
 
#: ''cobych nie musioł piechty chodzić bo i tam ludzie niy majōm wody a '''czasu''' mi brachuje''
−
# {{et|gramatyka|lingwistyka||}} Forma czasownika, co ôdrōżniŏ, kedy sie zdarzŏ czynność abo sztand.
+
# {{et|gramatyka|lingwistyka}} Forma czasownika, co ôdrōżniŏ, kedy sie zdarzŏ czynność abo sztand.
 
#* {{Wachtyrz|2018}}
 
#* {{Wachtyrz|2018}}
 
#: '''''Czas''' przeszły ze kōńcōwkōm -ch: alechmy uczynili (Woźniki 1558), budowałech (Tarnowske Gōry 1579).''
 
#: '''''Czas''' przeszły ze kōńcōwkōm -ch: alechmy uczynili (Woźniki 1558), budowałech (Tarnowske Gōry 1579).''
 
# Miara regiōnalno czasu, systym używany we jakimś miyjscu.
 
# Miara regiōnalno czasu, systym używany we jakimś miyjscu.
 +
#* {{prziklod}}
 +
# {{et|meteorologijŏ}} tymczasowy sztand atmosfery
 +
#* {{Wachtyrz|2018}}
 +
#: ''Jak bydzie dobry '''czas''', to na jesiyń  ziymiarstwo obrodzi.''
 +
# {{et|fizjologijŏ}} mynstruacyjŏ
 +
#* {{prziklod}}
  
 
'''ôdmiana:'''
 
'''ôdmiana:'''
Linijŏ 48: Linijŏ 54:
 
'''synōnimy:'''
 
'''synōnimy:'''
  
−
# [[czŏs]]
+
# {{syn|czŏs}}
−
# [[chwila]], [[czŏs]], [[mōmynt]], [[pora]]
+
# {{syn|chwila}}, {{syn|czŏs}}, {{syn|mōmynt}}, {{syn|pora}}
−
# [[czŏs]]
+
# {{syn|czŏs}}
−
# [[czŏs]]
+
# {{syn|czŏs}}
−
# [[czŏs]]
+
# {{syn|czŏs}}
 +
# {{syn|pogoda}}, {{syn|czŏs}}
 +
# {{syn|mynstruacyjŏ}}
  
 
===Frazeologijŏ===
 
===Frazeologijŏ===
Linijŏ 110: Linijŏ 118:
 
* [[prziś na czas]]
 
* [[prziś na czas]]
 
* [[rŏz za czas]]
 
* [[rŏz za czas]]
−
* [[rŏz za kela
+
* [[rŏz za kela]]
 
* [[rŏz za czas]]
 
* [[rŏz za czas]]
 
* [[rŏz za świynty czas]]
 
* [[rŏz za świynty czas]]
Linijŏ 148: Linijŏ 156:
  
 
===Inksze jynzyki===
 
===Inksze jynzyki===
−
* angelski: tense, time
+
* angelski: tense, time, weather, menstruation, period
−
* czeski: čas
+
* czeski: čas, počasí, měsíčky, menstruace
−
* francuski: temps
+
* francuski: temps, ragles, menstrues
−
* hiszpański: tiempo
+
* hiszpański: tiempo, regla, menstruación
−
* italijański: tempo
+
* niymiecki: Tempus, Zeit, Zeitform, Wetter, Monatsblutung, Menstruation
−
* niymiecki: Tempus, Zeit, Zeitform
+
* polski: czas, pogoda, okres, miesiączka
−
* polski: czas
+
* ruski: время, менструация, регулы
−
* ruski: время
 
−
* słowacki: čas
 
−
* ukrajiński: час
 
  
 
[[Kategoryjŏ: Alfabetyczny indeks haseł]]
 
[[Kategoryjŏ: Alfabetyczny indeks haseł]]
 
[[Kategoryjŏ: Słownik minimum]]
 
[[Kategoryjŏ: Słownik minimum]]

Teroźnŏ wersyjŏ na dziyń 10:31, 13 siy 2020

Etymologijŏ

Ze prasłowiańskigo *časъ, za prabałtosłowiańskigo *keʔs-, ze praindoeuropejskigo *kʷeh₁s-

Wymŏwa

AS: [čas]

Rzeczownik

czas rodzaj mynski rzeczowy

  1. Ciōngły postymp do prziszłości, co w nim terŏźne zdarzynia przechodzōm do przeszłości.
    • 1928, Gawędy Stacha Kropiciela, Gość Niedzielny
    Ktoby se pomyśloł, że tak prędko ten czas ucieko, niedowno przecież ta straszno bataljo światowo się skończyła, a tu kalendorz mówi, że to już dziesięć lot temu.
  2. chwila, mōmynt
    • 1984, Augustyn Halotta, Śląskie bery, bojki i opowiastki z dawnych lat
    To tyż we wszystkich familokach baby gęsi chowały, aby jak czas przyjdzie, było piyrze i mięso.
  3. trwanie, dugość czasu
    • 1901, Lucjan Malinowski, Powieści ludu polskiego na Śląsku, cz. 2
    cobych nie musioł piechty chodzić bo i tam ludzie niy majōm wody a czasu mi brachuje
  4. (gramatyka, lingwistyka) Forma czasownika, co ôdrōżniŏ, kedy sie zdarzŏ czynność abo sztand.
    Czas przeszły ze kōńcōwkōm -ch: alechmy uczynili (Woźniki 1558), budowałech (Tarnowske Gōry 1579).
  5. Miara regiōnalno czasu, systym używany we jakimś miyjscu.
    • (potrzebny przikłŏd)
  6. (meteorologijŏ) tymczasowy sztand atmosfery
    Jak bydzie dobry czas, to na jesiyń ziymiarstwo obrodzi.
  7. (fizjologijŏ) mynstruacyjŏ
    • (potrzebny przikłŏd)

ôdmiana:

ôdmiana: czas
przipadek liczba pojedynczŏ liczba mnogŏ
mianownik czas czasy
dopołniŏcz czasu czasōw
cylownik czasowi czasōm
biernik czas czasy
nŏrzyndnik czasym czasami
pz.: czasōma
miyjscownik czasie czasach
wołŏcz czasie czasy
uproszczōny zŏpis
przipadek liczba pojedynczŏ liczba mnogŏ
mianownik czas czasy
dopołniŏcz czasu czasōw
cylownik czasowi czasōm
biernik czas czasy
nŏrzyndnik czasym czasami
pz.: czasōma
miyjscownik czasie czasach
wołŏcz czasie czasy

kolokacyje:

czas zimowy, czas latowy, mieć czas, tracić czas

synōnimy:

  1. czŏs
  2. chwila, czŏs, mōmynt, pora
  3. czŏs
  4. czŏs
  5. czŏs
  6. pogoda, czŏs
  7. mynstruacyjŏ

Frazeologijŏ

Inksze jynzyki

  • angelski: tense, time, weather, menstruation, period
  • czeski: čas, počasí, měsíčky, menstruace
  • francuski: temps, ragles, menstrues
  • hiszpański: tiempo, regla, menstruación
  • niymiecki: Tempus, Zeit, Zeitform, Wetter, Monatsblutung, Menstruation
  • polski: czas, pogoda, okres, miesiączka
  • ruski: время, менструация, регулы
Zdrzōdło "https://silling.org/slownik/index.php?title=czas&oldid=2626"