piyrszy

Etymologijŏ

Ze prasłowiańskigo *pьrvъ, ze prabałtosłowiańskigo *pírˀwas, ze praindoeuropejskigo *pr̥h₂wós.

Wymŏwa

AS: [pʹi ̯yršy]

Liczebnik

piyrszy liczebnik porzōndkowy

1. taki, co je przed wszyjskimi inkszymi we raji; liczebnik porzōndkowy ôd jedyn
   • 1964, Feliks Pluta, Dialekt głogówecki

   To w mŏja, piyrszego mŏja, to robiymy krziżyjki, a stawiōmy po trzech na polu, aż do postrzodka palmo.

   • 1955, Piotr Gołąb, Gwara Schodni i okolicy

   Tak musiała z tym wsystkym iś do kojścioła porzykać ze tego piyrszego, co sie chcieli, za tego Franca, a tymu ksiyndzŏszkowi musiała ôbiecać, ize i na msze dŏ za niego.

ôdmiana:

pokŏżôdmiana: piyrszy
przipadek	liczba pojedynczŏ				liczba mnogŏ
	môs/mzw	mrz	ż	n	môs	nmôs
mianownik	piyrszy		piyrszŏ	piyrsze	piyrsi	piyrsze
dopołniŏcz	piyrszego		piyrszyj	piyrszego	piyrszych
cylownik	piyrszymu		piyrszyj	piyrszymu	piyrszym
biernik	piyrszego	piyrszy	piyrszõ	piyrsze	piyrszych	piyrsze
nŏrzyndnik	piyrszym		piyrszōm	piyrszym	piyrszymi
miyjscownik	piyrszym		piyrszyj	piyrszym	piyrszych
wołŏcz	piyrszy		piyrszŏ	piyrsze	piyrsi	piyrsze

kolokacyje:

1. piyrszy mŏja, piyrszŏ wojna światowŏ, piyrszŏ pōmoc

antōnimy:

1. ôstatni

Frazeologijŏ

• piyrszy czas

Inksze jynzyki

• angelski: chief, chief mate, chief officer, first, first mate, prime
• czeski: první
• francuski: premier
• hiszpański: primero
• italijański: primo
• niymiecki: erster, erste
• polski: pierwszy
• ruski: первый
• słowacki: prvý
• ukrajiński: пе́рший